Dr Ganesh Ramalingam
Bác sĩ ngoại tổng quát
Nguồn: Shutterstock
Bác sĩ ngoại tổng quát
Béo phì là một đại dịch toàn cầu. Trong vài thập kỉ trở lại đây, bệnh lý này đã phát triển phổ biến hơn ở nhóm người trẻ. Nếu có chỉ số khối cơ thể (BMI) trên 25, bạn sẽ được xem là thừa cân. Có một BMI trên 35 có nghĩa bạn được xem là béo phì một cách bệnh lý. Đối với người châu Á, những người nói chung có thể trạng nhỏ hơn, chỉ số BMI để phân loại béo phì bệnh lý đã được xác định lại là 32.5.
Có rất nhiều bệnh lý liên quan đến béo phì. Tình trạng này bao gồm các bệnh lý về chuyển hóa như tiểu đường, cao huyết áp, và tăng mỡ máu, các loại ung thư như ung thư vú và ung thư trực tràng-đại tràng, các bệnh lý khớp mãn tính như đau lưng mãn tính và viêm xương khớp, và nhiều bệnh lý khác như viêm da, viêm tụy, và v.v... Những người béo phì cũng có khả năng cao bị trầm cảm và có vòng đời ngắn hơn.
Ăn kiêng và tập thể thao là nền tảng trong quản lý tình trạng béo phì. Tuy nhiên, cơ hội giảm cân hơn 10% trong khi cũng đồng thời giữ cho cân nặng giảm trong một khoảng thời gian kéo dài, chỉ thấp hơn 2% cho nhóm người béo phì bệnh lý. Các số liệu thống kê này, kết hợp với gánh nặng tài chính khổng lồ do béo phì đặt lên gia đình và cả quốc gia, đã thúc đẩy sự phát triển của các biện pháp quản lý và phẫu thuật giảm cân (phẫu thuật giảm béo).
Phẫu thuật giảm cân hiện tại là phương pháp tốt nhất để giảm cân nhanh chóng và, quan trọng hơn, là duy trì kết quả giảm cân lâu dài hơn. Quy trình phẫu thuật bao gồm đặt vòng đai điều chỉnh dạ dày bằng phương pháp nội soi (LAGB), cắt dạ dày hình ống bằng phương pháp nội soi (LSG), và bắc cầu dạ dày Roux-en-Y bằng phương pháp nội soi (LRYGB).
Các quy trình này được thực hiện bằng phương pháp nội soi, nghĩa là được thực hiện thông qua các đường rạch nhỏ trên cơ thể. Kỹ thuật này cũng được biết đến với tên gọi phẫu thuật lỗ khóa hoặc phẫu thuật xâm lấn tối thiểu (MIS).
Kỹ thuật phẫu thuật này có rất nhiều lợi thế, bao gồm giảm thiểu đau nhức và biến chứng vết thương, kỳ nằm viện ngắn hơn và phục hồi nhanh hơn. Các quy trình phẫu thuật ngày nay đã trở nên rất an toàn khi so sánh với các cuộc phẫu thuật thực hiện từ 40 năm trước. Các biến chứng được giảm xuống mức tối thiểu do các kỹ thuật phẫu thuật được sử dụng đã được chuẩn hóa và dịch vụ chăm sóc hậu gây mê đã tiến bộ vượt bậc.
Một số bệnh nhân có chỉ số BMI thấp hơn tiêu chuẩn của phẫu thuật giảm béo hoặc đang quá yếu để trải qua phẫu thuật. Họ có thể được đề nghị phương pháp bóng dạ dày.
Bóng dạ dày được đưa vào trong dạ dày thông qua nội soi dạ dày (một ống mềm, dài, linh hoạt có gắn máy quay và đèn) dưới gây mê. Việc đặt bóng dạ dày giúp bệnh nhân giảm cân bằng cách hạn chế lượng thức ăn họ có thể ăn vào.
Việc đặt bóng dạ dày rất an toàn và không gây ra bất kỳ vết sẹo nào trên thành bụng. Bóng dạ dày sẽ được lấy ra sau 6 tháng và mức giảm cân dự kiến đạt khoảng 15% cân nặng ban đầu của bệnh nhân. Quy trình này thường được thực hiện tại dạng hình dịch vụ phẫu thuật trong ngày khi bệnh nhân có thể về nhà ngay trong cùng ngày thực hiện quy trình.
Cắt dạ dày hình ống bằng phương pháp nội soi thực hiện bằng cách ghim và chia cắt dạ dày, loại bỏ khoảng 75% dạ dày khỏi cơ thể. Phần còn lại của dạ dày được tạo hình thành một ống dài và hẹp, giống tay áo sơ mi. Do kích thước dạ dày trở nên rất nhỏ, lượng thức ăn mà dạ dày có thể đựng bị hạn chế. Quy trình cũng loại bỏ vùng sản sinh ra hooc-môn ghrelin kích thích cảm giác đói. Điều này làm giảm ham muốn ăn uống của bệnh nhân.
Cắt dạ dày hình ống là phương pháp không thể đảo ngược nhưng qua khoảng thời gian kéo dài nhiều năm, dạ dày sẽ dần dần phình to ra. Kết quả của quy trình này rất tốt. Bệnh nhân có thể kì vọng mức giảm cân khoảng 60% trọng lượng thừa sau khoảng thời gian 1 - 2 năm và mức giảm cân này có thể được duy trì trong ít nhất 5-10 năm. Việc theo dõi sát sao với bác sĩ là yếu tố quan trọng nhất để duy trì kết quả giảm cân tốt trong một khoảng thời gian dài hơn.
Rủi ro của các biến chứng như rò rỉ tại đường ghim hoặc chảy máu là rất thấp.
Quy trình thứ hai là đặt vòng đai điều chỉnh dạ dày bằng phương pháp nội soi. Quy trình đơn giản bằng cách đặt một chiếc vòng có khả năng bơm phồng xung quanh phần trên của dạ dày. Chiếc vòng sau đó sẽ hạn chế lượng thức ăn bạn có thể ăn vào. Bị siết bởi vòng silicone, dạ dày trở thành một chiếc túi có đường thoát rộng khoảng một inch. Sau khi đặt vòng, dạ dày chỉ có thể chứa khoảng một ounce thức ăn. Vòng được bơm phồng được kết nối thông qua một ống với một cổng nằm ngay dưới da thành bụng. Nước có thể được bơm vào chiếc vòng thông qua cổng này để làm chiếc vòng phình to ra, thắt phần túi dạ dày chặt hơn và hạn chế lượng thức ăn có thể được tiêu thụ.
Nước có thể được tháo ra nếu sự hạn chế quá chặt. Vì vậy, quy trình này được xem là có khả năng điều chỉnh và đảo ngược. Chiếc vòng sẽ được duy trì nguyên vị vào đúng vị trí đến trọn đời.
Việc đặt vòng rất dễ dàng và các biến chứng sau phẫu thuật là tối thiểu. Có thể có các biến chứng trong dài hạn như hiện tượng vòng xói mòn, tình huống này dẫn đến chiếc vòng phải được loại bỏ. Kết quả giảm cân từ đặt vòng điều chỉnh dạ dày tương tự như kết quả giảm cân từ cắt dạ dày hình ống.
Để giảm cân dài hạn và cải thiện các vấn đề y tế liên quan đến bệnh béo phì như tiểu đường, cao huyết áp, và cholesterol cao, quy trình được khuyên dùng là bắc cầu dạ dày Roux-en-Y.
Một chiếc túi nhỏ được tạo thành trước tiên ở phần trên của dạ dày, hạn chế lượng thức ăn bệnh nhân có thể ăn vào. Một đoạn nhỏ của ruột non sẽ được nối với chiếc túi dạ dày này. Tạo ra một đường vòng qua cho thức ăn đã nuốt vào, vượt khỏi một phần của hệ thống tiêu hóa. Hệ quả là bệnh nhân hấp thụ ít calories và chất dinh dưỡng hơn, dẫn đến giảm cân.
Bắc cầu dạ dày mang lại kết quả tốt nhất về giảm cân trong một khoảng thời gian dài hạn. Tình trạng tiểu đường được cải thiện ngay lập tức sau quy trình phẫu thuật, thậm chí trước khi quá trình giảm cân bắt đầu. Điều này là do những thay đổi về hooc-môn diễn ra sau khi tiến hành bắc cầu.
Bắc cầu dạ dày được thực hiện cho các bệnh nhân mắc tiểu đường ở mức nghiêm trọng, cao huyết áp, và cholesterol cao.
So sánh với 2 loại phẫu thuật trước, tỉ lệ biến chứng liên quan đến tình trạng rò rỉ hoặc xoắn ruột cao hơn một chút đối với phẫu thuật bắc cầu dạ dày.
Có rất nhiều quy trình giảm cân, nhưng phần lớn không mang lại kết quả giảm cân đáng kể. Các quy trình được mô tả trong bài viết này là những phương pháp chúng tôi thực hiện thường quy. Chúng an toàn, được nghiên cứu kỹ lưỡng, mang lại kết quả tốt đã được chứng minh về giảm cân và cải thiện các vấn đề y tế liên quan đến bệnh béo phì trong dài hạn.