Chăm sóc bệnh nhân ung thư

Ung thư là gì?

Ung thư là nhóm các bệnh đặc trưng bởi sự tăng sinh không kiểm soát các tế bào bất thường trong cơ thể.

Tế bào là đơn vị cấu tạo cơ bản của mọi sinh vật, bao gồm cả cơ thể con người. Trong quá trình lão hóa, tế bào của chúng ta có thể thay đổi, bị tổn thương hoặc chết đi và cơ thể thường sẽ tạo ra tế bào mới để thay thế.

Ở một số người, đột biến gen hoặc các nguyên nhân khác sẽ làm gián đoạn quá trình này và tế bào trở nên bất thường. Kết quả là, tế bào sẽ phân chia và nhân lên một cách không kiểm soát, tạo ra thêm nhiều tế bào bất thường, các tế bào này sẽ tích tụ và tạo thành các khối u gọi là u.

Có 2 loại u: u lành tính (không phải ung thư và không lan sang các bộ phận khác của cơ thể) và u ác tính (chính là ung thư và có thể lan sang các bộ phận khác của cơ thể).

Nguyên nhân gây ung thư là gì?

Ung thư có thể do nhiều yếu tố kết hợp gây ra.

Các yếu tố không thể thay đổi được bao gồm tuổi tác, tiền sử gia đình và đột biến gen, nguyên nhân chính gây ung thư. Đột biến gen là thay đổi ADN trong tế bào có thể di truyền. Đột biến gen cũng có thể xảy ra sau khi sinh do yếu tố môi trường.

Các yếu tố có thể thay đổi được bao gồm chế độ ăn uống, thói quen hút thuốc và nguy cơ tiếp xúc với tác nhân gây ung thư, chẳng hạn như:

• Tác nhân vật lý (ví dụ: bức xạ và tia cực tím)
• Tác nhân hóa học (ví dụ: khói thuốc lá, amiăng, đồ uống có cồn, ô nhiễm không khí, thực phẩm và nước uống bị nhiễm bẩn)
• Tác nhân sinh học (ví dụ: vi rút, vi khuẩn và ký sinh trùng)

Triệu chứng của ung thư là gì?

Một số dấu hiệu và triệu chứng chung những người được chẩn đoán mắc các loại ung thư khác nhau gặp phải bao gồm:

• Mệt mỏi
• Sốt
• Sụt cân không rõ nguyên nhân
• Khó nuốt thức ăn
• Buồn nôn và nôn
• Sưng hoặc nổi cục u trên cơ thể
• Thay đổi trên da
• Ho kéo dài
• Đau đầu dai dẳng
• Chảy máu hoặc bầm tím bất thường
• Táo bón hoặc tiêu chảy
• Đau khi đi tiểu
• Các vấn đề về thị lực hoặc thính lực
• Loét, chảy máu hoặc đau nướu

Tuy nhiên, các triệu chứng thay đổi tùy vào loại ung thư cụ thể và cũng có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý thường gặp khác, ít đe dọa đến tính mạng hơn.

Nếu bạn tiếp tục gặp phải trên một triệu chứng trong số này trong thời gian dài, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để phát hiện sớm bệnh lý bất kỳ.

Tại Singapore, các căn bệnh ung thư phổ biến nhất* xuất hiện ở nam giới là ung thư đại trực tràng (16,9%), ung thư tuyến tiền liệt (15,4%) và ung thư phổi (13,7%). Ở nữ giới là ung thư vú (29,4%), tiếp đến là ung thư đại trực tràng (13,1%) và ung thư phổi (7,7%).

Các căn bệnh ung thư phổ biến hàng đầu ảnh hưởng đến nam giới tại Singapore

• Ung thư đại trực tràng Đây là loại ung thư phổ biến nhất ảnh hưởng đến nam giới tại Singapore. Xét nghiệm sàng lọc như xét nghiệm hóa mô miễn dịch phân (FIT) và nội soi đại tràng có thể giúp phòng ngừa bệnh. Nên bắt đầu tầm soát ung thư đại trực tràng ở độ tuổi 50.

• Ung thư tuyến tiền liệt
  Ung thư tuyến tiền liệt là loại ung thư phổ biến thứ 3 tại Singapore, chủ yếu ảnh hưởng đến nam giới trên 65 tuổi. Việc phát hiện sớm qua tầm soát ung thư tuyến tiền liệt có thể giúp giảm tỷ lệ tử vong.

• Ung thư phổi
  Đây là căn bệnh ung thư nguy hiểm nhất ảnh hưởng đến nam giới tại Singapore. Người trên 40 tuổi, người hút thuốc lá hoặc người có thành viên trong gia đình có tiền sử mắc ung thư phổi có nguy cơ mắc ung thư phổi cao nhất.

Các căn bệnh ung thư phổ biến hàng đầu ảnh hưởng đến nữ giới tại Singapore

• Ung thư vú
  Đây là căn bệnh ung thư phổ biến nhất ảnh hưởng đến nữ giới tại Singapore. Tất cả phụ nữ đều có nguy cơ bị ung thư vú, và nguy cơ này sẽ gia tăng nếu bạn từ 50 tuổi trở lên và/hoặc nếu mẹ, chị em gái hoặc con gái của bạn bị ung thư vú. Cách tốt nhất để bảo vệ bạn trước căn bệnh ung thư vú là tự kiểm tra vú hàng tháng hoặc chụp nhũ ảnh định kỳ.

• Ung thư đại trực tràng Đây là loại ung thư phổ biến thứ hai ảnh hưởng đến nữ giới tại Singapore. Xét nghiệm sàng lọc như xét nghiệm hóa mô miễn dịch phân (FIT) và nội soi đại tràng có thể giúp phòng ngừa bệnh. Nên bắt đầu tầm soát ung thư đại trực tràng khi ở độ tuổi 50.

• Ung thư phổi Đây là loại ung thư phổ biến thứ ba gây tử vong ở nữ giới tại Singapore. Người trên 40 tuổi, người hút thuốc lá hoặc người có thành viên trong gia đình có tiền sử mắc ung thư phổi có nguy cơ cao nhất.

*Nguồn: Báo cáo thường niên năm 2019 của Cơ quan Đăng ký Ung thư Singapore – Singapore Cancer Registry Annual Report in 2019

Có thể chữa khỏi ung thư không?

Nhiều căn bệnh ung thư giai đoạn đầu được điều trị nhằm mục đích chữa khỏi. Mặc dù không thể chữa khỏi hoàn toàn tất cả căn bệnh ung thư, các cải tiến đáng kể về công nghệ trong điều trị ung thư trong những năm qua đã giúp tỷ lệ tử vong giảm nhẹ và tỷ lệ sống sót được cải thiện ở nhiều bệnh nhân.

Điều trị ung thư thường liên quan đến một trong các mục tiêu sau:

• Để loại bỏ hoàn toàn khối u
• Để ngăn ngừa ung thư tái phát hoặc lây lan
• Để giảm bớt triệu chứng nếu đã cân nhắc tất cả phương pháp chữa bệnh

Các phương pháp điều trị ung thư phổ biến nhất bao gồm phẫu thuật, xạ trị, hóa trị, liệu pháp nhắm đích và liệu pháp miễn dịch. Phương pháp điều trị lý tưởng được lựa chọn dựa trên vị trí u, loại và giai đoạn ung thư, tình trạng sức khỏe và ưu tiên riêng của bệnh nhân.

Tìm hiểu thêm về điều trị ung thư.

Làm thế nào để phòng ngừa ung thư?

Mặc dù không có cách nào đã được chứng minh có thể phòng ngừa ung thư, các nhà nghiên cứu tin việc khám sức khỏe tổng quát thường xuyên, dùng thuốc phù hợp và thói quen sinh hoạt tốt có thể giúp giảm thiểu nguy cơ bị ung thư.

Bạn còn có thể giảm nguy cơ bằng cách tránh hoặc ngừng hút thuốc, tập thể dục thường xuyên và áp dụng chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh. Bạn cũng có thể phòng ngừa một số loại ung thư bằng cách tiêm vắc-xin.

Tìm hiểu thêm về phòng ngừa ung thư.