Bệnh Động Mạch Vành: Cách Stent Ngăn Ngừa Nhồi Máu Cơ Tim

Bác sĩ Lim Yean Teng, bác sĩ tim mạch tại Bệnh viện Mount Elizabeth, giải thích 5 điều cần biết về động mạch bị tắc nghẽn and bệnh tim – và cách thủ thuật đặt stent tim (Tạo hình mạch vành trong lòng mạch qua da hay PTCA) có thể cứu mạng bạn.

Đặt stent tim là gì và ai cần đến thủ thuật này?

Động mạch của bạn là các mạch máu có chức năng vận chuyển máu đi khắp cơ thể. Đôi khi các mô mỡ có tên gọi mảng bám hình thành trên thành động mạch, gây tắc nghẽn. Động mạch bị tắc làm cản trở dòng máu tuần hoàn trong cơ thể, và có thể dẫn đến các bệnh tim —bao gồm nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

PTCA là một quy trình xâm lấn tối thiểu được thực hiện nếu động mạch vành của bạn bị tắc nghẽn. PTCA cho phép máu lưu thông bình thường và không bị cản trở dọc theo động mạch đến tim.

Nếu được chuẩn đoán mắc bệnh động mạch vành, mà tình trạng bệnh không được cải thiện bằng thuốc hoặc thay đổi lối sống, hoặc đã từng trải qua nhồi máu cơ tim, bạn có thể được khuyên nên trải qua quy trình đặt stent tim.

Quy trình này ngày nay được tiến hành như thế nào?

Chụp mạch vành, trong đó một ống thông được luồn vào tim thông qua một vết rạch nhỏ ở háng hoặc cánh tay, được sử dụng để phát hiện bệnh động mạch vành và chỉ ra vị trí các mảng bám gây tắc nghẽn động mạch (các mô mỡ).

Một khi các mảng bám được xác định, ống thông sẽ được tái sử dụng, cùng với một dụng cụ nhỏ trông như quả bóng bay ở đầu ống. Dụng cụ này được bơm căng và xả hơi nhiều lần để tách mở động mạch bị tắc. Ngày nay, thường có thêm bước đặt stent (một mảnh kim loại nhỏ có khả năng mở rộng, làm từ sợi lưới thép không gỉ) được cấy vào và làm dẹt sát thành mạch động mạch, nhằm giữ cho động mạch được mở, cho phép máu lưu thông đều đặn. Các loại thuốc giúp chống tắc nghẽn cũng có thể được truyền vào động mạch tại cùng thời điểm đặt stent.

Ngày nay, hầu hết các ca sử dụng bóng đều đặt thêm stent. Khi một thủ thuật đặt stent tim (PTCA) được thực hiện mà không có thêm stent, tỷ lệ tái phát tắc nghẽn động mạch vành – trong vòng 6 tháng sau khi kết thúc thủ thuật – thường cao.

Ca phẫu thuật kéo dài trong bao lâu?

Đặt stent thường mất khoảng từ 30 phút đến 2 giờ. Sau khi kết thúc thủ thuật, bệnh nhân cần nghỉ ngơi tại bệnh viện từ 2 đến 6 giờ, sau đó mới có thể đi lại quanh phòng. Bệnh nhân có thể sẽ được về nhà trong cùng ngày hoặc cần ở lại qua đêm. Trong tuần tiếp the, bệnh nhân có thể sẽ cảm thấy đau nhức, và cần tránh hoạt động nâng nhấc vật nặng hoặc lái xe, nhưng sau thời gian này, bệnh nhân có thể tiếp tục sinh hoạt bình thường. Nếu cảm thấy đau trong lúc đặt stent tim hoặc sau khi đã kết thúc thủ thuật, nhất định phải thảo luận với bác sĩ.

Theo Bác sĩ Lim, thủ thuật đặt stent được xem là một quy trình xâm lấn tối thiểu - có thể được thực hiện qua một vết rạch rất nhỏ ở cổ tay (hướng tiếp cận quay) hoặc vùng háng (hướng tiếp cận đùi). Độ dài của thủ thuật sẽ dao động từ vài phút – cho một tổn thương đơn giản – đến vài giờ đối với một động mạch bị tắc hoàn toàn.

Sau bao lâu tôi có thể sinh hoạt bình thường trở lại?

Thời gian bình phục nói chung khá ngắn, đặc biệt đối với các thủ thuật được thực hiện theo hướng tiếp cận quay, và bệnh nhân có thể xuất viện sau một đêm được theo dõi tại bệnh viện. Thủ thuật theo hương tiếp cận đùi thông thường yêu cầu thời gian nằm lại thêm một ngày.

Bệnh nhân trải qua thủ thuật tiếp cận quay nói chung có thể đi lại bình thường một ngày sau phẫu thuật, trong khi các bệnh nhân theo hướng tiếp cận đùi sẽ cần ba hoặc nhiều ngày hơn để có thể hoạt động được.

Stent hoạt động được trong bao lâu?

Tỉ lệ thành công của thủ thuật này rất cao - khoảng 90% - với rất ít biến chứng. Thỉnh thoảng động mạch có thể bị tắc lại, có nghĩa là quy trình cần được lặp lại, nhưng công nghệ stent tân thời đang làm giảm rủi ro này.

Bác sĩ Lim cho biết độ bền của stent nên được xét trên hai phương diện. Đầu tiên, xét đến độ bền vật lý của stent. Stents kim loại là dụng cụ cấy ghép vĩnh viễn và hình thành một phần của thành động mạch trong vòng vài tháng sau khi được cấy vào. Stent mạch sinh học (Bioabsorbable vascular stents, BVS), dần tan vào cơ thể trước khi hoàn toàn biến mất sau 2 năm. Vì quá trình phục hồi đã hoàn tất trong vòng một năm kể từ khi đặt stent tim, cơ thể không còn cần stent nữa.

Thứ hai, xét đến kết quả lâu dài từ việc đặt stent. Tái hẹp, hiện tượng động mạch trở nên hẹp lại lần nữa, có thể xảy ra trong vòng 6-8 tháng đầu tiên sau khi đặt stent tim. Nếu động mạch không bị hẹp lại lần nữa, thủ thuật được xem là thành công.

Sau khi kết thúc điều trị, tôi sẽ hồi phục ra sao?

Nhờ công nghệ tân thời ngày nay, stent hiện có thể được sử dụng trong nhiều ca mà trước đây chỉ có phẫu thuật nối tắt động mạch vành mới là lựa chọn duy nhất. Đặt stent không phải là giải pháp thay thế tự động cho bypass tim, nhưng nếu phù hợp với tình trạng bệnh, đặt stent tim là phương pháp nhanh hơn, ít gây tổn thương. Stent loại bỏ các cơn đau, khó thở, và có thể có thành công lâu dài.

Quy trình sẽ như thế nào khi bạn đi đặt stent tim (ghép cầu động mạch vành tim hoặc CABG) hoặc chụp động mạch vành tim? Tìm hiểu thêm với hướng dẫn chi tiết của chúng tôi về các phương pháp điều trị bệnh tim mạch.

Khám phá một vài phương pháp thủ thuật y khoa sẵn có nếu bạn cần điều trị tim. Với gói bảo hiểm phù hợp, chi phí điều trị có thể được ước lượng chính xác hơn và dễ quản lý hơn, trong khi Bệnh Viện Mount Elizabeth có thể hỗ trợ tất cả yêu cầu bồi thường Medisave, MediShield Life, và các Gói Bảo Hiểm Tích Hợp (Integrated Shield Plans).

Để tâm hồn thanh thản hơn, hãy nói chuyện với một trong các chuyên gia tim mạch của chúng tôi ngay hôm nay.