Làm rõ 5 lầm tưởng về hút thuốc lá điện tử

Thuốc lá điện tử được bán với vô số hình dạng và hương vị độc lạ, với nhiều tên gọi khác nhau như e-cig, vape và bút vape. Mặc dù bị cấm ở Singapore, nhiều báo cáo cho thấy hút thuốc lá điện tử đang ngày càng trở nên phổ biến, với các dụng cụ và phụ kiện thuốc lá điện tử được rao bán công khai trên các ứng dụng nhắn tin và nền tảng mạng xã hội.

Thuốc lá điện tử thường được quảng cáo là lựa chọn tốt hơn và có lợi hơn cho sức khỏe so với thuốc lá thông thường, nhưng thực chất, thuốc lá điện tử ẩn chứa nhiều đặc tính xấu có hại cho sức khỏe. Một nghiên cứu thực hiện năm 2018 tại Hoa Kỳ cho thấy thuốc lá điện tử có chứa các hóa chất độc hại có thể gây tổn thương phổi không thể phục hồi.

Một số bạn trẻ coi hút thuốc lá điện tử là hoạt động vô hại và bắt đầu thói quen này khi không hề hay biết mình đang dấn thân vào điều gì. Chúng tôi xem xét các quan niệm sai lầm phổ biến về thuốc lá điện tử và làm rõ các lầm tưởng đó.

Lầm tưởng #1: Thuốc lá điện tử ít gây nghiện hơn thuốc lá


Sự thật: Giả định là thuốc lá điện tử không có chứa nicotine, cho nên thuốc lá điện tử an toàn hơn thuốc lá. Điều này có thể không đúng. Bình phun chứa đầy hóa chất bán cùng thuốc lá điện tử, hay thường gọi là tinh dầu, thường có chứa nicotine. Do đó, tốt nhất là đừng cho rằng thuốc lá điện tử bạn mua không có chứa nicotine. Ngoài ra, cũng khó mà xác định hóa chất nào được đưa vào thuốc lá điện tử khi bạn mua trong nước, vì thuốc lá điện tử được bán một cách bất hợp pháp không theo quy định. Bất chấp các tuyên bố từ người bán, không có gì chắc chắn “thuốc lá điện tử không có chứa nicotine” bạn mua không chứa một chút nicotine nào.

Nicotine là chất gây nghiện mạnh, có thể khiến người dùng khó từ bỏ được thói quen hút thuốc lá điện tử một khi đã bắt đầu. Một số tác hại của nicotine bao gồm:

• Tăng huyết áp, từ đó làm tăng nhịp tim và tăng nguy cơ bị đau tim
• Các vấn đề về hô hấp
• Giảm khả năng chống lại ung thư của cơ thể và giảm hiệu quả điều trị ung thư
• Ảnh hưởng đến quá trình phát triển trí não ở người dưới 25 tuổi

Lầm tưởng #2 Thuốc lá điện tử không chứa nicotine không có hại

Sự thật: Mặc dù có một số loại tinh dầu không chứa nicotine, các loại này vẫn chứa các hóa chất gây hại cho sức khỏe. Một số tác dụng phụ của các loại tinh dầu này bao gồm kích ứng miệng và đường thở; viêm hệ miễn dịch và tiềm ẩn tổn thương tế bào, đặc biệt ở phổi.

Tinh dầu không chứa nicotine không chỉ là hơi nước có hương vị. Các tinh dầu này có dạng giọt dịch siêu nhỏ và chứa nhiều hóa chất nguy hiểm như formaldehyde có liên quan đến nguy cơ gây ung thư và vô sinh; acrolein và diacetyl có thể gây tổn thương phổi; các kim loại độc hại như chì và niken.

Mặc dù tỏa ra mùi hương ngọt ngào có vẻ vô hại, bút vape ẩn chứa các hóa chất độc hại tương tự trong tinh dầu. Không nhận thức được các nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe, các bạn trẻ chạy theo trào lưu hút thuốc lá điện tử đang tự đưa mình đến gần nguy cơ bị tổn thương phổi nghiêm trọng.

Lầm tưởng #3: Hút thuốc lá điện tử có thể giúp cai thuốc lá

Sự thật: Thật tuyệt khi bạn quyết định bỏ hút thuốc. Tuy nhiên, nếu bạn hy vọng thuốc lá điện tử sẽ giúp bạn từ bỏ thói quen hút thuốc, có lẽ bạn cần biết đây không phải là phương pháp cai thuốc lá hiệu quả nhất hay an toàn nhất.

Mặc dù các nhãn hàng thuốc lá điện tử thường tiếp thị sản phẩm này là cách hiệu quả để bỏ hút thuốc, tuyên bố này không được FDA (Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) công nhận. Với việc không có đủ bằng chứng chứng minh thuốc lá điện tử hiệu quả trong việc giúp người hút thuốc lá bỏ thuốc, thuốc lá điện tử không được phê duyệt làm phương pháp hỗ trợ cai thuốc lá.

Trên thực tế, một nghiên cứu cho thấy 80% người hút thuốc lá chuyển sang dùng thuốc lá điện tử khi bắt đầu cai thuốc lá, cuối cùng vẫn hút thuốc lá điện tử ngay cả sau đó một năm. Nói cách khác, động thái chuyển sang hút thuốc lá điện tử chỉ đơn thuần là thay thế tình trạng nghiện bằng một thói quen hợp thời hơn.

Tin tốt là có các phương pháp cai thuốc lá khác lành mạnh hơn và đã được chứng minh lâm sàng có thể giúp cai thuốc lá hiệu quả.

Lầm tưởng #4: Hút thuốc lá điện tử tốt hơn hút thuốc lá

Sự thật: Hầu hết thuốc lá điện tử đều có chứa nicotine nên cũng gây nghiện giống như khi hút thuốc lá. Nếu bạn nghĩ hút thuốc lá điện tử là giải pháp thay thế tốt hơn cho việc hút thuốc lá truyền thống, hãy nghĩ lại. Một nghiên cứu cho thấy người dùng thuốc lá điện tử có khả năng bắt đầu hút thuốc lá cao gấp bốn lần so với người chưa từng dùng. Cuối cùng, bạn có thể nghiện cả thuốc lá điện tử và thuốc lá.

Hơn nữa, thuốc lá điện tử bán ngoài đường hoặc trực tuyến không được chính phủ quản lý nên người mua sẽ không biết những điếu thuốc lá điện tử này thực sự chứa những gì. Tại Hoa Kỳ, CDC (Trung tâm bệnh truyền nhiễm Hoa Kỳ) đã chứng kiến tình trạng gia tăng các ca chấn thương phổi và các vấn đề về hô hấp liên quan đến hút thuốc lá điện tử, đặc biệt trong giới trẻ. Tương tự, tại Singapore, các cơ quan y tế đã ghi nhận thêm nhiều bệnh nhân gặp các vấn đề về hô hấp do thuốc lá điện tử gây ra. Một số bệnh lý y khoa phổ biến được báo cáo bao gồm viêm phế quản, viêm ở phổi và [viêm phổi](/vi/conditions-diseases/pneumonia/symptoms-causes “Pneumonia”).

Việc xem nhẹ tác hại của thuốc lá điện tử có thể gây nguy hiểm, khiến người dùng lạm dụng sản phẩm này và vô tình gây hại cho cơ thể. Thuốc lá điện tử cũng mới hơn nhiều so với thuốc lá và chúng ta có thể chưa biết hết mức độ thương tổn thuốc lá điện tử có thể gây ra. Thuốc lá ra đời và được coi là một phụ kiện tương đối vô hại và sành điệu vào đầu thế kỷ 19, chúng ta chỉ biết được các mối nguy thực sự từ thuốc lá vào thế kỷ 20.

Lầm tưởng #5: Hút thuốc lá điện tử tốt hơn hút thuốc lá vì thuốc lá điện tử bảo vệ những người thân yêu của tôi khỏi khói thuốc thụ động

Sự thật: Mặc dù thuốc lá điện tử không thải ra khói như thuốc lá, hơi thải ra từ thuốc lá điện tử có chứa các hóa chất độc hại bao gồm nicotine và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi. Mặc dù mùi có vẻ dễ chịu hơn nhưng tác động của hơi thuốc lá điện tử thụ động khá giống với khói thuốc lá thụ động. Trẻ em đặc biệt có nguy cơ gặp phải các vấn đề về hô hấp từ hơi xịt thụ động vì phổi của trẻ vẫn đang phát triển. Nicotine có thể làm suy giảm quá trình phát triển trí não của thanh thiếu niên, gây ra tình trạng giảm chú ý, các vấn đề về trí nhớ, rối loạn tâm thần và suy giảm nhận thức.

Bất chấp các nguy cơ tiềm ẩn của hơi xịt thụ động từ thuốc lá điện tử, một nghiên cứu do CDC thực hiện tại Hoa Kỳ cho thấy khoảng 40% người Mỹ trưởng thành nghĩ rằng việc tiếp xúc với hơi xịt thụ động từ thuốc lá điện tử gây hại rất ít cho trẻ em, trong khi 5% khác nghĩ rằng hơi xịt này không hề gây hại. Trong khi hầu hết mọi người đều nhận thức được nguy cơ khi hít phải khói thuốc thụ động từ thuốc lá, việc thiếu nhận thức về hơi xịt thụ động từ thuốc lá điện tử có thể khiến trẻ và những người thân yêu khác gặp nguy hiểm.

Một trào lưu gây hại và gây nghiện

Hút thuốc lá điện tử đi kèm với vô số nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe, tương tự như hút thuốc lá. Trào lưu đang lan rộng trong giới trẻ này có thể để lại nhiều hệ quả lâu dài lên sức khỏe. Ngoài ra, vẫn còn thiếu nghiên cứu về tác động lâu dài đến sức khỏe vì thuốc lá điện tử chỉ mới ra đời vào năm 2003. Chỉ thời gian mới có thể hé lộ tác động thực sự của việc hút thuốc lá điện tử.

Nếu bạn đang cân nhắc dùng thuốc lá điện tử làm phương tiện để bỏ hút thuốc, thay vào đó, hãy cân nhắc tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia. Nếu bạn biết ai đang hút thuốc lá điện tử nhưng không biết về mức độ gây hại thực sự của việc này, hãy cho họ biết.

Các vấn đề về hô hấp có thể phát triển thành các bệnh lý mạn tính và biến chứng nghiêm trọng. Nếu bạn là người dùng thuốc lá điện tử và cảm thấy khó thở hoặc có bất kỳ triệu chứng nào khác, hãy [tham khảo ý kiến bác sĩ hô hấp](/vi/make-manage-appointment/make-appointment “Make an appointment”) để được đánh giá y tế.