Nhắm mục tiêu ung thư với độ chính xác của chùm tia Proton

Jordan Tan nằm yên khi cỗ máy xoay quanh người với tiếng ồn ào vù vù. Nó đang khóa vào mục tiêu - khối u ung thư trong não cậu bé.

Chuyển động xoay dừng lại và cỗ máy bắn ra một dòng hạt năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ung thư.

Chùm tia có độ chính xác cao đến mức các hạt của nó chỉ bắn trúng khối u và không đi ra ngoài phạm vi đó. Bằng cách bảo vệ các tế bào não khỏe mạnh khác khỏi bức xạ dư thừa, chùm tia này đã làm giảm nguy cơ phát triển các tác dụng phụ như khuyết tật học tập cho cậu bé 10 tuổi.

Jordan đã trải qua liệu pháp chùm proton, một dạng xạ trị bổ sung cho các phương pháp điều trị thông thường như hóa trị.

Phương pháp điều trị bằng chùm proton giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân ung thư và những lợi ích của nó bao gồm:

• Giảm thiểu sự tiếp xúc với bức xạ của các mô khỏe mạnh
• Ít tác dụng phụ ngắn hạn và dài hạn hơn
• Hiệu quả đối với các khối u phức tạp nằm gần các cơ quan nhạy cảm
• Có khả năng làm giảm nguy cơ ung thư thứ phát

Liệu pháp proton tại Mount Elizabeth

Bệnh viện Mount Elizabeth Novena (MNH) đã khai trương trung tâm trị liệu proton vào ngày 11 tháng 5 năm 2023. Đây là một cơ sở trị giá 78 triệu đô la Singapore, mất 5 năm để lên kế hoạch và là một trong những cơ sở đầu tiên thuộc loại hình này trong số các bệnh viện tư nhân ở Đông Nam Á.

Jordan đã thường xuyên đến bệnh viện để điều trị bằng chùm proton trong 2 tháng, và cậu bé nói nhiều này chưa bao giờ ngừng bị mê hoặc bởi cỗ máy trông có vẻ tương lai này.

“Cỗ máy này rất khổng lồ và nó có thể di chuyển (xoay) theo hình bầu dục,” Jordan nói. “Nó không được phép quá nóng, vì vậy căn phòng rất lạnh. Các y tá đã đưa cho tôi một số chăn và bóng bay chứa đầy nước ấm để tôi có thể cảm thấy thoải mái hơn.”

Proton so với photon

Liệu pháp chùm proton khác với xạ trị thông thường như thế nào?

Trong xạ trị, tia X (photon) được chiếu vào khối u và các mô xung quanh nó. Tuy nhiên, các photon không chỉ dừng lại ở khối u; chúng đi xuyên qua cơ thể và ra ngoài phạm vi khối u.

Như vậy, xạ trị có thể gây hại cho các mô khỏe mạnh xung quanh và gây ra các tác dụng phụ đáng kể như mệt mỏi, buồn nôn, rụng tóc, suy giảm nhận thức, mất thính lực và thay đổi da.

Mặt khác, các chùm proton nhắm mục tiêu chính xác vào các cơ quan bị ung thư, từ đó giảm tác dụng phụ và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Hãy coi chùm proton giống như một con trỏ laser chỉ chiếu sáng một khu vực cụ thể, trong khi chùm xạ trị giống như một đèn chiếu rọi ánh sáng trên một khu vực rộng hơn.

Trải nghiệm được cá nhân hóa

Việc điều trị bằng chùm proton đòi hỏi phải chuẩn bị kỹ lưỡng.

Để đảm bảo nhắm mục tiêu chính xác vào khối u, Jordan đã trải qua quy trình mô phỏng CT. Trong quá trình này, nhóm xạ trị đã chụp ảnh CT cơ thể của cậu bé và bác sĩ ung thư xạ trị đã vạch ra các đường viền của khối u não và các cơ quan nội tạng khác để lập kế hoạch điều trị. Một nhà vật lý đã sắp xếp các chùm proton từ nhiều hướng để tập trung vào khối u với cường độ tối ưu.

Các phụ kiện cố định đặc biệt cũng được chuẩn bị để ngăn chặn sự di chuyển trong quá trình điều trị. “Vào ngày đầu tiên, họ đã làm một chiếc mũ đội đầu dành riêng cho tôi để giữ cho đầu tôi đứng yên,” Jordan nói. Việc định vị chính xác cơ thể và đầu của cậu bé đã đảm bảo rằng khối u được nhắm mục tiêu chính xác, giảm thiểu sự tiếp xúc với bức xạ cho các mô xung quanh.

Cuối cùng, bác sĩ ung thư xạ trị đã đánh giá kế hoạch điều trị và kích hoạt các chùm proton.

Jordan chưa bao giờ cảm thấy cô đơn trong các buổi trị liệu bằng chùm proton. Cậu bé nói, “Các y tá Mona và Elizabeth rất chu đáo. Họ sẽ đảm bảo rằng tôi cảm thấy thoải mái và trò chuyện với tôi qua micrô trong quá trình điều trị vì tôi chỉ ở một mình trong phòng.”

Bảy tháng sau khi liệu pháp proton kết thúc, cậu bé đã có thể đứng dậy và đi lại.

Cậu bé nói, “Mỗi ngày cháu đều cảm thấy khỏe hơn. Bây giờ cháu có thể đi học và sống một cuộc sống bình thường trở lại! Cháu thích nói chuyện với bạn bè, đạp xe, bơi lội, tập thể dục và chơi trò chơi trên máy tính.”

Bệnh nhân có thể mong đợi điều gì

Tại MNH, việc điều trị thường được thực hiện 5 ngày một tuần và kéo dài đến 6 - 7 tuần. Mỗi buổi điều trị kéo dài khoảng 30 - 40 phút, trong khi thời gian xạ trị thực tế chỉ mất 5 phút. Điều trị thường không gây đau đớn và bệnh nhân có thể tiếp tục các hoạt động bình thường sau mỗi buổi.

Liệu pháp chùm proton có thể được sử dụng để điều trị các khối u ở đầu và cổ, cũng như ung thư tuyến tiền liệt. Ở những bệnh nhân dưới 25 tuổi, nó cũng có thể được sử dụng cho ung thư cột sống và khung chậu.

Trước đây, bệnh nhân ở Singapore phải ra nước ngoài để điều trị bằng chùm proton, nhưng cơ sở Mount Elizabeth Novena hiện cho phép họ nghỉ ngơi thoải mái tại nhà.