Tìm hiểu về Ngất Do Thần Kinh Phế Vị (Xỉu) và Nguyên Nhân

Ngất do thần kinh phế vị là gì?

Ngất do thần kinh phế vị (hay ngất phản xạ thần kinh tim) là một dạng ngất xỉu hoặc mất ý thức phổ biến, không nguy hiểm đến tính mạng do tình trạng giảm lưu lượng máu đến não tạm thời.

Nguyên nhân gây ra hiện tượng ngất do thần kinh phế vị (xỉu)?

Ngất do thần kinh phế vị là do giãn mạch máu và hạ nhịp tim, dẫn đến huyết áp thấp. Mất ý thức là phản ứng bình thường của cơ thể đối với huyết áp thấp.

Những thay đổi trong mạch máu và nhịp tim là do mất cân bằng trong việc kiểm soát hệ thống thần kinh - hệ thống chịu trách nhiệm giao tiếp giữa tim, mạch máu và não. Các bác sĩ vẫn chưa hiểu hoàn toàn cơ chế điều khiển các tín hiệu này từ não bộ cũng như nguyên nhân vì sao một số người lại dễ bị ngất do thần kinh phế vị.

Tình trạng này phổ biến như thế nào?

Đây là tình trạng phổ biến ở bệnh nhân trẻ và 20 – 25% người trẻ có thể trải qua sự cố này. Người cao tuổi cũng có xu hướng dễ bị phản xạ thần kinh phế vị hơn. Những người dễ bị mất nước có nguy cơ bị ngất do phản xạ này cao hơn.

Bệnh nhân cao tuổi đang dùng một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu để điều trị tăng huyết áp sẽ dễ bị ngất do thần kinh phế vị hơn. Ngoài ra, khi một bệnh nhân cao tuổi bị táo bón hoặc tăng sản tuyến tiền liệt lành tính (phì đại tuyến tiền liệt) khiến khó bài tiết nước tiểu, việc rặn mạnh có thể kích hoạt phản xạ thần kinh phế vị và dẫn đến ngất.

Những nguy cơ tiềm ẩn của một cơn ngất do thần kinh phế vị là gì?

Hậu quả nghiêm trọng nhất có thể là tai nạn hoặc thương tích xảy ra trong lúc mất ý thức và ngất xỉu. Do đó, việc ngăn ngừa xảy ra cơn ngất rất quan trọng để tránh những tai nạn như vậy.

Ngất do thần kinh phế vị không phải là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng hơn.

Làm thế nào để biết tôi có đang bị ngất do thần kinh phế vị không?

Hãy chủ động ngăn ngừa việc ngất xỉu bằng cách nhận biết các triệu chứng trước khi nó xảy ra. Hãy để ý đến các triệu chứng bao gồm:

• Chóng mặt hoặc choáng váng
• Đổ mồ hôi
• Buồn nôn
• Ù tai hoặc thay đổi thính giác
• Mờ mắt, tầm nhìn ống hẹp hoặc mất thị lực

Bạn cũng có thể nhận ra ai đó đang trải qua cơn ngất xỉu khi họ trông nhợt nhạt.

Tôi nên làm gì nếu tôi nghĩ mình đang bị ngất do thần kinh phế vị?

Đừng cố gắng đi bộ đến phòng khám hoặc ra ngoài đường phố vì bạn có thể ngất xỉu trước khi đến đích. Nếu thấy ai đó đang có dấu hiệu ngất xỉu, hãy đưa người đó ra khỏi khu vực nóng bức, đông đúc.

Có những tư thế được gọi là tư thế chống trọng lực có thể ngăn ngừa việc mất ý thức.

Tư thế hiệu quả nhất là nằm ngửa, hai đầu gối co lại.

Khi cảm thấy không phù hợp để nằm xuống, hãy thử ngồi xổm. Ngồi xổm đưa tim bạn đến gần chân hơn, đưa lượng máu đã dồn xuống về tim và ngăn lưu thông máu đến chân. Những thay đổi này làm tăng huyết áp ở phần còn lại của cơ thể.

Một tư thế khác ít hiệu quả hơn, nhưng tinh tế hơn là bắt chéo chân trong khi đứng và siết chặt cơ bụng. Tư thế này có hiệu quả khi bạn bắt đầu nhận ra các triệu chứng của một cơn ngất xỉu và có thể hữu ích khi bạn đang đứng tại chỗ trong một nơi đông người. Tư thế này cũng có thể được sử dụng trong khi đứng đợi hoặc nói chuyện với mọi người và rất hiệu quả trong việc ngăn ngừa các cơn chóng mặt.

Tôi nên làm gì nếu thấy người khác ngất xỉu?

Bạn có thể giúp đỡ nếu ai đó ngất xỉu bằng cách đầu tiên đặt họ nằm ngửa. Nếu người đó không bị thương và đang thở, hãy nâng chân của họ lên cao hơn mức tim nếu có thể. Sau đó, nới lỏng thắt lưng, cổ áo hoặc bất kỳ quần áo bó sát nào. Để người đó nằm ở tư thế này một lúc để giảm khả năng tái ngất.

Nếu người đó không tỉnh lại sau một phút, hãy gọi 995. Nếu nạn nhân không thở, hãy hô hấp nhân tạo (CPR) và gọi 995. Tiếp tục CPR cho đến khi dịch vụ cấp cứu đến hoặc nạn nhân bắt đầu thở trở lại.

Trong trường hợp người đó bị thương khi ngã, hãy xử lý đúng cách mọi vết bầm tím hoặc vết cắt và cầm máu bằng cách tạo áp lực trực tiếp lên vết thương.

Lời khuyên của bác sĩ về vấn đề ngất do thần kinh phế vị là gì?

Tình trạng này có thể được điều trị mà không cần thuốc hoặc can thiệp y tế. Bạn nên học cách nhận biết các triệu chứng khi bắt đầu có dấu hiệu ngất xỉu và thực hiện các tư thế nêu trên.

Giữ đủ nước là cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa chóng mặt và ngất xỉu. Đầu tiên, bạn nên tránh tiêu thụ đồ uống chứa caffein. Caffeine làm tăng sự sản xuất nước tiểu, kích thích tim và khiến bạn dễ bị ngất hơn. Loại bỏ lượng caffeine khỏi chế độ ăn uống từ từ, trong khoảng thời gian từ 1 - 2 tuần để tránh mệt mỏi quá mức hoặc đau đầu do thiếu hụt caffeine.

Thứ hai, tăng lượng chất lỏng đưa vào cơ thể và theo dõi mức độ hydrat hóa của bạn bằng cách kiểm tra màu sắc và tần suất nước tiểu. Nếu cơ thể đủ nước, bạn sẽ phải đi tiểu thường xuyên hơn và nước tiểu của bạn sẽ có màu trong. Nếu thiếu nước, nước tiểu của bạn sẽ có màu vàng đậm và bạn sẽ đi tiểu không thường xuyên.

Bạn có thể cải thiện quá trình hydrat hóa bằng cách uống đồ uống có chứa muối bao gồm nước thể thao và đồ uống không chứa caffein như soda gừng, nước ngọt và nước ép trái cây. Nước lọc cũng là lựa chọn phù hợp mặc dù không chứa muối. Khi bạn cảm thấy khát, bạn đã bị mất nước. Bạn có thể cần mang theo một chai nước bên mình, đặc biệt là khi khó tiếp cận nước sạch.