Rửa tay và sát khuẩn thường xuyên: Lợi hay hại?

Một trong những cách tốt nhất để bảo vệ bản thân khỏi vi rút và vi khuẩn thông thường là rửa tay thường xuyên, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh, trước khi chế biến thức ăn và sau khi hắt hơi, xì mũi.

Trong thời gian đại dịch, việc mọi người mang theo nước rửa tay sát khuẩn bên mình để làm sạch tay ở nơi công cộng sau khi chạm vào các bề mặt như nút bấm thang máy, tay nắm cửa hoặc tiền là điều rất phổ biến.

Mặc dù việc giữ vệ sinh tay tốt là quan trọng, việc rửa tay và sát khuẩn thường xuyên có thể dẫn đến các vấn đề khô da.

Phá vỡ hiểu lầm

Rửa tay bằng xà phòng và nước giúp loại bỏ bụi bẩn và vi trùng, nhưng đồng thời cũng lấy đi lớp dầu tự nhiên cần thiết để da khỏe mạnh và vi khuẩn có lợi giúp chống lại bệnh tật. Trong trường hợp không có xà phòng và nước, sử dụng nước rửa tay sát khuẩn gốc cồn sẽ ít gây kích ứng hơn, nhưng chúng không loại bỏ được tất cả các loại vi trùng. Chỉ có xà phòng và nước mới có thể rửa sạch bụi bẩn hoặc dầu mỡ nhìn thấy trên tay bạn. Thật không may, chính những sản phẩm bạn sử dụng để giữ vệ sinh tay, thậm chí cả nước, lại đang tước đi hàng rào bảo vệ cần thiết của da tay, vốn có nhiệm vụ chống lại các tác hại bên ngoài.

Một nghiên cứu về tác động của tổn thương da do rửa tay nhiều lần cho thấy, việc rửa tay thường xuyên trong thời gian dài có thể gây ra những thay đổi lâu dài trên da, dẫn đến các tình trạng như tổn thương da mãn tính, viêm da tiếp xúc kích ứng và chàm. Hơn nữa, da bị tổn thương có thể làm tăng nguy cơ chứa và truyền các vi khuẩn gây bệnh.

Vậy làm thế nào để bạn vừa giữ vệ sinh tay mà vẫn đảm bảo sức khỏe cho đôi tay của mình?

1. Dùng nước ấm

Tránh dùng nước nóng để rửa tay vì nó sẽ lấy đi lớp dầu tự nhiên giúp da chống thấm nước. Nước càng nóng không có nghĩa là tay càng sạch. Rửa tay bằng nước ấm với đủ xà phòng cũng mang lại hiệu quả tương tự.

2. Chọn xà phòng khôn ngoan

Xà phòng có thể làm khô da tay, vì vậy hãy chọn loại xà phòng dưỡng ẩm. Tìm các sản phẩm có ghi "dưỡng ẩm" trên bao bì và chứa các thành phần như glycerin và lanolin. Chọn xà phòng dạng lỏng thay vì xà phòng cục vì chất kết dính trong xà phòng cục có độ pH cao, dễ làm khô da. Tránh dùng xà phòng có mùi thơm vì chúng có thể gây kích ứng cho da nhạy cảm hoặc khô rát.

3. Nhẹ nhàng

Ngoài việc chọn xà phòng dịu nhẹ, hãy chú ý dùng thao tác nhẹ nhàng khi rửa tay. Chúng ta thường có xu hướng rửa tay vội vàng vì bận rộn, nhưng hãy cẩn thận không chà xát quá mạnh vì điều này có thể làm tổn thương da.

4. Kem dưỡng da tay: Người bạn thân thiết

Khi bạn dùng nước rửa tay, nước sẽ giống như một nam châm hút độ ẩm từ các lớp sâu hơn của da, khiến da thêm khô. Vì vậy, bạn cần bổ sung độ ẩm cho da sau khi rửa. Luôn đặt một tuýp kem dưỡng da tay cạnh xà phòng hoặc mang theo bên mình để thoa ngay khi cần. Bạn cũng có thể thoa trước khi đi ngủ và bất cứ khi nào cảm thấy da khô. Chọn loại kem hoặc mỡ thay vì sữa dưỡng da vì chúng chứa quá nhiều nước và không cung cấp lớp bảo vệ cần thiết cho da.

Dưỡng da tay với kem sẽ:

• Tăng cường độ ẩm cho da
• Phục hồi chức năng bảo vệ của da
• Tạo lớp màng bảo vệ
• Làm dịu da
• Cải thiện vẻ ngoài của da và giữ cho da mềm mại

5. Mặt nạ dưỡng tay thần kỳ

Để chăm sóc chuyên sâu hơn và đảm bảo độ ẩm thấm sâu vào da, đặc biệt nếu bạn bị khô, nứt nẻ, hãy thử dùng mặt nạ dưỡng tay. Thực hiện bằng cách ngâm tay trong nước sạch 5 phút, thoa một lớp kem dưỡng ẩm dày hoặc Vaseline, và đeo găng tay cotton qua đêm. Giữ găng tay khoảng 8 tiếng. Phương pháp này cũng rất hữu ích khi đi đến vùng khí hậu lạnh, nơi gió và cái lạnh có thể khiến da tay bạn khô nghiêm trọng.

6. Chuyển sang nước rửa tay khô

Nếu da tay vẫn bị khô, hãy cân nhắc chuyển sang sử dụng nước rửa tay khô thay vì xà phòng. Điều này giúp bạn giảm lượng nước cần dùng. Tuy nhiên, lưu ý rằng nước rửa tay khô không thể thay thế xà phòng trong các trường hợp như rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và khi tay bạn bị bẩn rõ ràng. Hơn nữa, nước rửa tay khô hiệu quả nhất thường chứa nồng độ cồn cao, có thể gây khô da.

Lau khô tay hoàn toàn sau khi rửa

Dùng khăn vải hoặc khăn giấy để lau khô tay hoàn toàn sau khi rửa vì vi khuẩn dễ bám vào tay ướt hơn. Giống như khi rửa, hãy lau nhẹ nhàng thay vì chà xát để tránh kích ứng da. Thay khăn lau trong nhà 3 ngày/lần và đảm bảo mỗi thành viên gia đình có riêng khăn lau để dùng.

Khi nào nên rửa tay?

Mặc dù việc rửa tay thường xuyên rất quan trọng cho vệ sinh cơ bản và giảm nguy cơ nhiễm trùng do virus, việc rửa tay quá nhiều có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch. Bạn cần cho cơ thể tiếp xúc với một lượng nhỏ mầm bệnh có hại tiềm ẩn để huấn luyện hệ thống miễn dịch chống lại chúng và giúp cơ thể phản ứng tốt hơn khi tiếp xúc với vi khuẩn và virus lạ.

• Sau khi đi vệ sinh hoặc thay tã.
• Sau khi hắt mũi, ho hoặc hắt hơi.
• Sau khi chạm vào động vật hoặc chất thải của động vật.
• Sau khi chạm vào rác.
• Sau khi tiếp xúc với dịch cơ thể hoặc sau hoạt động tình dục.
• Trước, trong và sau khi chế biến thực phẩm.
• Trước và sau khi tiếp xúc với người bệnh.
• Trước và sau khi xử lý vết cắt, vết loét hoặc vết thương.
• Bất cứ khi nào tay cảm thấy hoặc trông bẩn.

Dấu hiệu bạn đang rửa tay quá nhiều

Nếu tay bạn bắt đầu ngứa, bong tróc, đau hoặc đỏ, thì có thể lớp bảo vệ da đang bị tổn thương. Khi da bắt đầu nứt nẻ, bạn dễ bị vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể hơn.

Nếu bắt đầu gặp phải những triệu chứng này, hãy tìm kiếm lời khuyên về cách phục hồi da tay và tái tạo lớp bảo vệ tự nhiên của da.