Bệnh lạc nội mạc tử cung là gì?

Lạc nội mạc tử cung là tình trạng các mô tương tự như niêm mạc tử cung (lớp lót bên trong tử cung) phát triển bên ngoài khoang tử cung, lan rộng đến buồng trứng, ruột, và các mô lót ổ chậu.

Các mô bất thường có thể khiến vùng chịu ảnh hưởng bị viêm. Chúng có khả năng dày lên, vỡ ra và lưu lại trong ổ chậu, gây ra đau đớn dữ dội trong kỳ kinh nguyệt, và trong một số trường hợp, thậm chí có thể dính kết các cơ quan trong vùng chậu. Bệnh cũng tiềm ẩn nguy cơ vô sinh, có nghĩa là phụ nữ đang muốn sinh con có thể gặp khó khăn khi thụ thai.

Làm thế nào để biết mình có bị lạc nội mạc tử cung không?

Bạn có thể cảm thấy đau dữ dội ngay cả khi ở dạng nhẹ của căn bệnh này, hoặc bạn có thể đang mắc trường hợp nặng nhưng lại không cảm thấy đau chút nào. Vì vậy, mức độ đau không nên được sử dụng như một dấu hiệu, giai đoạn hoặc sự hiện diện của bệnh.

Nếu bạn có từ hai triệu chứngtrở lên từ danh sách dưới đây, hãy gặp bác sĩ phụ khoa để có chẩn đoán và phác đồ điều trị chính xác hơn:

• Đau vùng chậu (triệu chứng phổ biến nhất của lạc nội mạc tử cung)
• Đau lưng dưới
• Đau bụng kinh (nhưng như đã đề cập ở trên, chỉ với dấu hiệu này thôi thì chưa đủ)
• Đau bụng kinh kéo dài 1 - 2 tuần quanh kỳ kinh nguyệt
• Ra nhiều máu trong hoặc giữa các kỳ kinh nguyệt
• Khó chịu trong khi đi đại tiện
• Gặp rắc rối khi thụ thai
• Đau khi quan hệ tình dục

Nguyên nhân gây ra lạc nội mạc tử cung là gì?

Có nhiều giả thuyết khác nhau xoay quanh nguyên nhân gây ra lạc nội mạc tử cung. Trong lúc nguyên nhân chính xác của căn bệnh này chưa được xác định, đây là một số yếu tố có thể dẫn đến tình trạng này:

• Kinh nguyệt ngược dòng – Đây là hiện tượng máu kinh chảy ngược qua ống dẫn trứng vào khoang chậu thay vì thoát ra khỏi cơ thể qua âm đạo trong kỳ kinh nguyệt.
• Hormone biến đổi các tế bào bên ngoài tử cung thành các tế bào tương tự như những tế bào lót bên trong tử cung.
• Các vùng trong ổ bụng chuyển hoá thành mô nội mạc tử cung vì những lý do chưa được biết đến. Những mô này tiếp tục phát triển và chảy máu dưới tác động của hormone trong chu kỳ kinh nguyệt.
• Máu kinh rò rỉ vào khoang chậu qua vết sẹo phẫu thuật, ví dụ như sau khi sinh mổ.
• Các tế bào nội mạc tử cung được vận chuyển ra khỏi tử cung bởi hệ thống bạch huyết, lan rộng khắp cơ thể và gây ra bệnh.
• Một vấn đề ở hệ thống miễn dịch - hệ thống này không thể nhận biết được các tế bào nội mạc tử cung nên không thể tiêu diệt chúng.
• Do yếu tố di truyền – Lạc nội mạc tử cung phổ biến hơn ở những phụ nữ có tiền sử gia đình mắc bệnh này.
• Độc tố môi trường.

Lạc nội mạc tử cung được chẩn đoán như thế nào?

Bất kể nguyên nhân gây bệnh là gì, điều quan trọng là tình trạng bệnh phải được chẩn đoán chính xác để có thể có phương pháp điều trị thích hợp. Bác sĩ phụ khoa sẽ yêu cầu bạn cung cấp tiền sử bệnh lý và thực hiện khám lâm sàng để dò tìm bất kỳ u nang bất thường nào trong ổ bụng hay vết sẹo phía sau tử cung. Bạn có thể được yêu cầu siêu âm để phát hiện các u nang có liên quan đến lạc nội mạc tử cung.

Để có một chẩn đoán chính xác, bác sĩ phụ khoa có thể yêu cầu nội soi ổ bụng (một cuộc phẫu thuật xâm lấn tối thiểu), điều này cho phép bác sĩ phẫu thuật quan sát bên trong ổ chậu của bạn và loại bỏ các mô xâm lấn cùng khi đó.

Tôi vừa được chẩn đoán lạc nội mạc tử cung. Các lựa chọn điều trị của tôi là gì?

Dù không có cách chữa khỏi hoàn toàn cho lạc nội mạc tử cung, tin tốt là một khi được chẩn đoán, tình trạng bệnh có thể được kiểm soát bằng cách giảm các triệu chứng và xử trí các biến chứng tiềm ẩn.

Bác sĩ phụ khoa sẽ đề xuất các phương pháp điều trị nội khoa thận trọng hơn để xem tình trạng bệnh của bạn có phản ứng tốt không, rồi mới chuyển sang phẫu thuật. Vì phản ứng của mỗi người với điều trị là khác nhau, không có cách nào để biết bạn sẽ phản ứng ra sao cho đến khi bạn trải qua các lựa chọn điều trị khác nhau. Bác sĩ phụ khoa sẽ làm việc cùng bạn để tìm ra lựa chọn tối ưu nhất cho bạn.

Hãy trao đổi với bác sĩ phụ khoa và cởi mở về sức khỏe tinh thần của mình vì tình trạng bệnh này có thể gây ra một tác động không nhỏ, đặc biệt là ở giai đoạn bạn đang tìm kiếm phương pháp điều trị hiệu quả, đối phó với cơn đau dữ dội và xử lý bất kỳ các vấn đề về sinh sản nào.

Dưới đây là các phương pháp điều trị khả thi mà bác sĩ phụ khoa có thể đưa bạn tham khảo:

• Thuốc giảm đau – Thuốc không kê đơn có thể giúp giảm đau nhưng có thể không hiệu quả trong mọi trường hợp.
• Liệu pháp hormone – Liệu pháp này có thể giúp điều hòa các hormone kích thích phát triển mô.
• Biện pháp tránh thai nội tiết tố – Cách này có thể ngăn ngừa sự tích tụ mô. Thuốc tiêm Medroxyprogesterone (Depo-Provera) cũng có thể được xem xét nhưng cần thận trọng, vì có nguy cơ giảm sản xuất xương, tăng cân và trầm cảm trong một số trường hợp.
• Chất đồng vận và đối vận hormone giải phóng gonadotropin (GnRH) – Những chất này ức chế sản xuất estrogen. Nhờ vậy, chu kỳ kinh nguyệt tạm ngưng và đưa bạn vào trạng thái mãn kinh giả, kèm theo tất cả các tác dụng phụ liên quan.
• Danazol – Đây là một loại thuốc khác có thể tạm ngưng kỳ kinh nguyệt nhưng không phải lúc nào cũng hiệu quả trong việc dừng tiến triển của căn bệnh. Mụn trứng cá có thể là tác dụng phụ của thuốc, cũng như việc lông mặt và lông trên người mọc nhiều hơn.
• Nội soi ổ bụng – Thủ thuật chẩn đoán này cũng có thể được dùng để loại bỏ những mô phát triển, bằng phương pháp laser không làm tổn thương các cơ quan sinh sản. Cách này thường được khuyến nghị khi điều trị hormone không hiệu quả hoặc đối với phụ nữ muốn mang thai.
• Phẫu thuật cắt tử cung toàn bộ – Bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật này như một giải pháp cuối cùng, để loại bỏ tử cung, cổ tử cung và thường là buồng trứng của bạn. Cách này được khuyến nghị nếu không có phương pháp điều trị nào khác hiệu quả và bạn không có kế hoạch sinh thêm con. Tuy nhiên, phẫu thuật này không được xem là một phương pháp điều trị dứt điểm cho lạc nội mạc tử cung và chỉ đóng vai trò lựa chọn cuối cùng khi những cách khác không có tác dụng.

Những biến chứng do lạc nội mạc tử cung là gì?

Vô sinh

Khoảng một phần ba phụ nữ mắc lạc nội mạc tử cung gặp nhiều khó khăn để thụ thai. Những người có dạng nhẹ có thể thụ thai và mang thai đến đủ tháng mà không cần trợ giúp gì, dù tình trạng bệnh vẫn phải được theo dõi trong suốt thai kỳ.

Nếu được chẩn đoán mắc lạc nội mạc tử cung ở giai đoạn sớm, bác sĩ có thể thảo luận về khả năng có con càng sớm càng tốt vì nguy cơ vô sinh tăng dần theo mức độ bệnh.

Khi bạn đã sẵn sàng mang thai, bác sĩ phụ khoa sẽ khuyến nghị phẫu thuật loại bỏ các u nang lạc nội mạc tử cung của bạn. Nếu cách này không hiệu quả trong trường hợp của bạn, tiến hành điều trị hỗ trợ sinh sản có thể giúp ích.

Đau mãn tính

Kiểm soát cơn đau mãn tính là một vấn đề phức tạp khác của lạc nội mạc tử cung. Bạn nên phối hợp với bác sĩ để kiểm soát tình trạng này, vì nó có thể gây suy nhược và ảnh hưởng đến nếp sinh hoạt thường ngày của bạn.

Trầm cảm

Quá trình điều trị đau không thành công hoặc những lo ngại về sinh sản có thể gây ra trầm cảm và lo lắng. Hãy cởi mở với bác sĩ phụ khoa về cảm nhận của bạn.

Không điều trị

Nếu bạn bị lạc nội mạc tử cung và quyết định không điều trị, tình trạng bệnh có thể nghiêm trọng hơn, dẫn đến phát sinh u nội mạc tử cung buồng trứng (chocolate cyst). Đây là loại u nang chứa máu cũ bên trong buồng trứng. Trong một số trường hợp, u nội mạc tử cung buồng trứng có thể khiến buồng trứng ngừng hoạt động và gây ra vô sinh.

Hãy tìm tới chẩn đoán sớm

Nếu nghi ngờ mình mắc lạc nội mạc tử cung, hãy đặt lịch hẹn với bác sĩ phụ khoa để nhận chẩn đoán. Ngay cả khi các triệu chứng hiện tại của bạn có vẻ như có thể kiểm soát được, tình trạng bệnh vẫn có thể xấu đi theo thời gian và dẫn đến nhiều khó khăn hơn trong việc kiểm soát các triệu chứng hoặc gây ra các biến chứng chẳng hạn như vô sinh.