Siêu âm là gì?
Siêu âm là phương pháp chẩn đoán hình ảnh nhanh chóng, không gây đau và dễ dàng, dùng sóng âm tần số cao để thu được hình ảnh về các cấu trúc bên trong cơ thể con người.
Cách thực hiện thủ thuật
Trong quá trình siêu âm, đầu dò (thiết bị tạo ra sóng âm có trọng lượng nhẹ), được đặt lên da hoặc bên trong cơ thể (như âm đạo hoặc trực tràng) của bệnh nhân.
Sóng âm này được ghi lại và hiển thị dưới dạng hình ảnh trực quan theo thời gian thực. Những hình ảnh đó cung cấp thông tin chẩn đoán để bác sĩ chẩn đoán và điều trị nhiều bệnh lý và bệnh trạng khác nhau.
Tại sao cần siêu âm?
Siêu âm thường được dùng để kiểm tra:
- Tim
- Lưu lượng máu, khi đó kỹ thuật đặc biệt gọi là siêu âm Doppler được dùng để tìm và xác định yếu tố gây tắc nghẽn dòng máu. Các yếu tố này bao gồm cục máu đông và mảng xơ vữa tích tụ bên trong mạch máu.
- Phôi thai hoặc thai nhi trong thời kỳ mang thai để theo dõi quá trình phát triển.
- Cơ quan vùng bụng, như gan, túi mật, lách, tụy, thận và bàng quang.
- Cơ quan vùng chậu, như tuyến tiền liệt, tử cung và buồng trứng.
- Cơ quan bề mặt, như vú, tuyến giáp và khớp cơ xương.
Siêu âm còn có thể được dùng trong sinh thiết để điều hướng kim lấy mẫu mô dùng cho xét nghiệm.
Lợi ích của siêu âm
Siêu âm:
- Có độ phủ rộng khắp và dễ sử dụng
- Không xâm lấn và thường không gây đau
- Được ưu tiên sử dụng để chẩn đoán và theo dõi phụ nữ mang thai và thai nhi vì không dùng bức xạ ion hóa
- Là công cụ rất tốt để định hướng cho các thủ thuật xâm lấn tối thiểu như sinh thiết kim vì có tính năng hiển thị hình ảnh theo thời gian thực
- Là phương pháp tuyệt vời để quan sát các cấu trúc, chuyển động và hoạt động thực tế của các cơ quan và mạch máu trong cơ thể
Các nguy cơ và biến chứng của siêu âm là gì?
Không ghi nhận siêu âm chẩn đoán tiêu chuẩn có tác dụng gây hại lên con người.
Chuẩn bị cho siêu âm như thế nào?
Bạn nên chuẩn bị bằng cách mặc trang phục thoải mái, rộng rãi. Nếu bạn đang chuẩn bị:
- Siêu âm túi mật, bạn nên nhịn ăn trong khoảng thời gian từ 4 – 6 tiếng
- Siêu âm vùng chậu, bạn nên uống trước tối đa 6 ly nước để làm đầy bàng quang. Bàng quang cần phải đầy để có thể quan sát rõ hơn vùng chậu trong quá trình siêu âm.
Điều gì sẽ xảy ra khi siêu âm?
Trong quá trình siêu âm, bạn sẽ nằm ngửa trên bàn khám
Một loại gel trong suốt sẽ được thoa lên vùng cơ thể cần kiểm tra. Việc này giúp đầu dò tiếp xúc tốt với da. Gel này tan trong nước, an toàn và không gây hại.
Kỹ thuật viên siêu âm sẽ ấn mạnh đầu dò lên da và quét qua lại để thu được hình ảnh về vùng quan tâm. Với hình ảnh thu được từ nhiều hướng khác nhau, kỹ thuật viên siêu âm có thể quan sát được rõ nhất cơ quan đích.
Loại siêu âm |
Điều sẽ xảy ra... |
Siêu âm đầu dò (qua đường âm đạo) |
Đầu dò đã bôi trơn sẽ được đưa vào âm đạo. |
Siêu âm qua đường trực tràng |
Đầu dò đã được bôi trơn sẽ được đưa vào trực tràng. |
Siêu âm vùng chậu |
Quá trình siêu âm có thể được thực hiện qua bụng hoặc qua đường âm đạo để quan sát tử cung và buồng trứng. |
Siêu âm tuyến tiền liệt |
Quá trình siêu âm có thể được thực hiện qua bụng hoặc qua đường trực tràng. |
Khi hoàn tất siêu âm, bạn có thể dễ dàng lau sạch gel bằng khăn giấy. Bạn có thể được yêu cầu thay quần áo và đợi trong khi bác sĩ xem lại hình ảnh siêu âm.
Thời gian siêu âm ước tính
Quá trình siêu âm thường kéo dài khoảng 30 phút. Nếu phải quan sát lưu lượng máu, quá trình siêu âm có thể kéo dài tối đa 60 phút.