Mùa sốt xuất huyết: Làm thế nào để đề phòng muỗi an toàn

Mùa sốt xuất huyết

Từ tháng Sáu đến tháng Mười là cao điểm của mùa sốt xuất huyết tại Singapore. Các tháng có thời tiết ấm áp hơn tạo ra môi trường lý tưởng cho muỗi sinh sôi phát triển, đặc biệt là ở những nơi có rừng rậm hoặc quanh khu vực có nước tù đọng. Mặc dù có chiến dịch quốc gia nhằm dọn dẹp các khu dân cư và các địa điểm sản sinh tiềm tàng khác, số trường hợp mắc bệnh sốt xuất huyết đang gia tăng.

Sốt xuất huyết là gì?

Sốt xuất huyết là một bệnh lây nhiễm do muỗi Aedes aegypti truyền bá. Có 4 loại virus sốt xuất huyết, mỗi loại hoạt động độc lập với nhau. Nếu bạn bị nhiễm một loại và phát triển sự miễn dịch với loại đó, bạn vẫn có thể bị nhiễm với 3 chủng còn lại trong suốt cuộc đời.

Xấp xỉ 400 triệu ca sốt xuất huyết xảy ra trên toàn thế giới mỗi năm, chủ yếu ở các vùng có khí hậu nhiệt đới, nơi muỗi phát triển mạnh.

Khi một con muỗi cắn một người nhiễm virus bệnh, chúng có thể lây nhiễm virus đó sang người khác mỗi lần chúng đốt. Sốt xuất huyết không thể trực tiếp lây nhiễm từ người sang người.

Các triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết

Các triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết thường xuất hiện trong vòng một tuần đầu tiên sau khi bị nhiễm bệnh. Các triệu chứng thường nhẹ, nhưng bệnh có thể gây ra:

• Sốt rất cao đột ngột
• Phát ban, thường xuất hiện sau khi cơn sốt chấm dứt
• Nhức đầu dữ dội
• Buồn nôn và nôn mửa
• Đau sau hốc mắt
• Đau hoặc chuột rút ở các khớp và cơ bắp
• Chảy máu mũi hoặc chảy máu chân răng
• Bầm tím
• Co giật

Do tính chất tương đồng giữa một vài triệu chứng, mọi người thường nhầm lẫn bệnh sốt xuất huyết với cảm cúm.

Điều trị sốt xuất huyết

Gặp bác sĩ càng sớm càng tốt khi bạn nghi ngờ mình mắc bệnh sốt xuất huyết. Sốt xuất huyết có thể phát triển thành sốt xuất huyết dengue, được nhận diện bởi cơn sốt rất cao, gan phì đại, chảy máu mũi hoặc chảy máu chân răng, và tổn thương đến các hạch bạch huyết. Nếu không được điều trị, căn bệnh này có thể chuyển sang hội chứng sốc dengue, gây mất máu lớn và có thể dẫn đến tử vong.

Việc đầu tiên trong điều trị sốt xuất huyết là làm xét nghiệm để kiểm tra virus. Trong hầu hết các trường hợp, bạn sẽ chỉ cần nghỉ ngơi và uống nhiều nước hơn.

Tuy nhiên, nếu triệu chứng xấu hơn, và bạn nhận thấy những triệu chứng sau, hãy đến Trung tâm Chăm sóc Khẩn cấp (UCC) gần nhất ngay lập tức.

• Đau bụng dữ dội
• Nôn mửa liên tục
• Nôn ra máu
• Thở gấp

Cách thức tốt nhất để đối phó với sốt xuất huyết là phòng ngừa.

• Tránh các khu vực muỗi sinh sản, ví dụ các nguồn nước lớn
• Dùng sản phẩm xua đuổi muỗi
• Ngủ dưới mùng
• Mặc đồ dài tay vào buổi sáng và buổi tối
• Đóng kín cửa sổ

Thực hiện thêm các biện pháp phòng ngừa cho người trẻ, người cao tuổi, hoặc những người có hệ miễn dịch bị suy giảm

Các bệnh truyền nhiễm do muỗi khác

Sốt xuất huyết không phải là căn bệnh duy nhất cần lưu ý. Muỗi cũng lan truyền các bệnh nghiêm trọng khác.

Virus Zika

Virus Zika gần đây đã xuất hiện nhiều trên các bản tin do bùng phát dịch khắp Châu Á cũng như Trung Mỹ và Nam Mỹ.

Muỗi Aedes cũng truyền bá virus Zika. Loại virus này cũng có thể lây nhiễm qua quan hệ tình dục với người mắc bệnh. Zika thường không được nhận biết vì một số người bị nhiễm không có triệu chứng gì. Số khác có sốt nhẹ, đau khớp, viêm kết mạc hoặc phát ban. Virus Zika có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:

• Hội chứng Guillain-Barre, một rối loạn ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh có thể dẫn đến liệt.
• Dị tật bẩm sinh ở trẻ em sinh ra bởi phụ nữ mang thai mắc bệnh. Chứng đầu nhỏ là một trong những dị tật như vậy, trẻ em được sinh ra có đầu nhỏ và chậm phát triển.
  Các bác sĩ khuyến nghị phụ nữ mang thai đặc biệt thực hiện các biện pháp phòng ngừa để tránh bị muỗi đốt ở những nơi virus Zika phát tán.

Sốt Tây Sông Nile

Sốt Tây Sông Nile là một bệnh khác do muỗi truyền bá, lần này do loài muỗi Culex. Sốt Tây Sông Nile là bệnh rất phổ biến ở Hoa Kỳ. Các bác sĩ tin rằng bệnh cũng có thể lây nhiễm qua việc hiến tặng nội tạng và từ mẹ sang con trong suốt quá trình mang thai hoặc sinh nở.

8 trên 10 người mắc bệnh Sốt Tây Sông Nile không có bất kỳ triệu chứng nào. Một số người phát sốt kèm theo phát ban và các triệu chứng tương tự cảm cúm, nôn mửa, và tiêu chảy. Cơ bắp yếu dần và mệt mỏi cũng có thể xảy ra và kéo dài vài tuần lễ. Trong một số trường hợp, Sốt Tây Sông Nile có thể phát triển thành viêm màng não hoặc viêm não.

• Viêm màng não là tình trạng viêm cột sống và màng xung quanh não bộ.
• Viêm não là tình trạng viêm chính bộ não.

Cả hai tình trạng trên đều rất nghiêm trọng và có thể dẫn đến tổn thương vĩnh viễn cho não hoặc hệ thần kinh, và trong các trường hợp hiếm gặp có thể gây tử vong.

Sốt rét

Sốt rét gây ra bởi một loại ký sinh trùng tên là plasmodium, được lan truyền bởi muỗi cái Anopheles. Sốt rét phần lớn xuất hiện ở các môi trường nhiệt đới. Khi ký sinh trùng thâm nhập vào hệ tuần hoàn, bạn có thể trở nên cực kỳ ốm yếu. Các triệu chứng của sốt rét bao gồm sốt cao, ớn lạnh, nôn mửa, đau cơ, và tiêu chảy. Các triệu chứng này thường xuất hiện khoảng 7 - 18 ngày sau khi bị nhiễm bệnh. Đôi khi cần đến 1 năm mới có thể thấy bất kỳ triệu chứng nào phát triển.

Nếu không được điều trị, sốt rét có thể dẫn đến:

• Thiếu máu nặng, ảnh hưởng đến khả năng vận chuyển oxy trong toàn cơ thế.
• Sốt rét não bộ, gây co giật, tổn thương não, và tử vong.

Các liệu trình thuốc phòng chống sốt rét có sẵn nếu bạn biết là mình sẽ đi du lịch đến các khu vực có nguy cơ cao. Thuốc kháng sốt rét cũng có thể được sử dụng để điều trị sốt rét sau khi bị nhiễm bệnh.

Bảo vệ bản thân trước muỗi

Trong hầu hết các trường hợp, các căn bệnh truyền nhiễm do muỗi có thể tránh được bằng cẩn thận. Nếu bạn sống ở, hoặc đang đến thăm một nơi có khí hậu nhiệt đới, có lẽ bạn sẽ tiếp xúc với muỗi.

• Luôn bôi sản phẩm xua đuổi muỗi
• Che chắn cơ thể
• Ngủ dưới mùng
• Bảo vệ trẻ em, người cao tuổi, và phụ nữ mang thai
• Đi khám bác sĩ nếu bạn gặp bất kỳ hình thức bệnh tật nào sau khi bị muỗi đốt

Ở nhà, lắp đặt các rào chắn cấu trúc như lưới chắn cửa sổ hoặc lưới tẩm hóa chất diệt côn trùng có thể giúp ngăn chặn muỗi vào nhà.

Lựa chọn tối ưu nhất là ngăn chặn muỗi Aedes sinh sản. Loại bỏ bất kỳ địa điểm sinh sản khả thi nào, như xô, bình tưới cây và các nơi chứa đựng nước, có thể hỗ trợ ngăn chúng sinh sản. Thực hiện các thói quen tốt như thường xuyên chùi rửa và cọ sạch những chậu trồng cây của bạn để loại bỏ trứng muỗi và đánh tơi đất trong các chậu cảnh nhằm ngăn chặn các vũng nước phát triển trên bề mặt đất cứng.