Cấy Ghép Vi Sinh Vật Fecal: Sử Dụng Phân Để Cứu Mạng

Tiếp nhận ghép phân có thể khiến bạn thấy buồn nôn, nhưng bạn có biết nó có thể cứu sống mạng người?

Tiêm cấy phân, được biết đến trong y học là cấy ghép vi sinh phân (FMT) hoặc cấy ghép hệ vi sinh đường ruột (GMT), có thể điều trị các tình trạng bệnh khác nhau, bao gồm nhiễm trùng Clostridioides difficile (C. diff), các tình trạng tiêu hóa và thần kinh. Phương pháp y khoa này hiệu quả bởi vì nó có thể thay đổi hệ vi sinh đường ruột của một người, hệ vi sinh này có liên hệ trực tiếp với sức khỏe tổng quát.

Hệ vi sinh đường ruột là gì?

Hệ vi sinh đường ruột là một cộng đồng đa dạng các vi sinh vật, bao gồm vi khuẩn, virus, nấm và các sinh vật sống li ti khác cư trú trong đường tiêu hóa của chúng ta. Các vi sinh vật này là trụ cột của sức khỏe và hạnh phúc của chúng ta, có ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng cơ thể như là tiêu hóa, chuyển hóa và phản ứng miễn dịch.

Các yếu tố lối sống khác nhau định hình mạnh mẽ hệ vi sinh vật trong đường ruột của chúng ta, đứng đầu là chế độ ăn uống của chúng ta. Các yếu tố sống khác như hoạt động thể chất, giấc ngủ và mức độ căng thẳng cũng định hình hệ vi sinh đường ruột của chúng ta.

Một số người mô tả hệ vi sinh đường ruột như là một cơ quan nội tiết vì nó có thể sản xuất ra hoocmon, các chất dẫn truyền thần kinh và các tín hiệu miễn dịch. Nghiên cứu về hệ vi sinh ruột đã nở rộ trong những năm gần đây, khám phá ra những ảnh hưởng sâu sắc của nó lên nhiều khía cạnh của sức khỏe.

Hệ vi sinh đường ruột ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào?

Các vi sinh vật bên trong đường ruột của chúng ta có thể ảnh hưởng đến chuyển hóa thức ăn và thuốc, bảo vệ chống các tác nhân gây bệnh và điều hoà hệ miễn dịch của chúng ta. Thêm vào đó, hệ vi sinh đường ruột có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương của chúng ta, một tương tác thường được gọi là trục ruột-não, tác động đến các khía cạnh như tâm trạng và hành vi.

Một hệ vi sinh đường ruột cân bằng là nền tảng trong việc duy trì sức khỏe, trong khi sự xáo trộn ở cộng đồng vi sinh vật này, thường được gọi là mất cân bằng hệ vi sinh (dysbiosis), có thể liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, từ các tình trạng tiêu hóa và béo phì đến tác động lên sức khỏe tinh thần.

Nghiên cứu vẫn tiếp tục để tìm hiểu tiềm năng điều trị trong việc can thiệp vào hệ vi sinh vật đường ruột, chẳng hạn như việc sử dụng lợi khuẩn (probiotics), prebiotic và cấy ghép hệ vi sinh phân, để giảm nhẹ bệnh tật và tối ưu hóa sức khỏe.

Sự thật là, cấy ghép hệ vi sinh vật phân (FMT) có thể là phương pháp điều trị cứu mạng cho một số người.

Làm thế nào một ca cấy ghép hệ vi sinh phân (FMT) có thể cứu mạng?

Đáng chú ý nhất, một ca cấy ghép vi sinh vật từ phân có thể cứu sống mạng người bằng cách điều trị hiệu quả nhiễm trùng Clostridioides difficile (C. diff) tái phát nặng. Những ca nhiễm trùng này có thể dẫn đến tiêu chảy như nước và đôi khi có máu, mất nước nghiêm trọng, sốt cao, buồn nôn và hơn thế, khiến nó trở nên đe dọa tính mạng.

Nhiễm trùng C. diff thường xảy ra vào cuối một đợt điều trị bằng kháng sinh phổ rộng, vốn có thể phá vỡ hệ vi sinh đường ruột của một người thông qua việc ngăn chặn hoặc loại bỏ vi khuẩn tràn lan. C.diff tồn tại một cách tự nhiên trong tất cả chúng ta nhưng được kiểm soát bởi vi khuẩn tốt. Tuy nhiên, khi sự cân bằng mong manh này bị phá vỡ, vi khuẩn như C.diff có thể bị bỏ mặc không kiểm soát và dẫn đến nhiễm trùng.

Bắt đầu một đợt điều trị bằng kháng sinh như vancomycin thường là lựa chọn điều trị đầu tiên cho các ca nhiễm trùng C.diff. Tuy vậy, việc điều trị như thế này không phải lúc nào cũng hiệu quả vì liệu pháp kháng sinh không giải quyết mất cân bằng hệ vi sinh (dysbiosis) - nguyên nhân gây ra sự sinh sôi và nhiễm trùng C.diff, đây chính là lúc FMT có thể có vai trò quan trọng.

FMT đã cho thấy sự thành công lớn trong y khoa như một lựa chọn điều trị hiệu quả trong các ca nhiễm trùng Clostridioides difficile tái phát nặng, với tỉ lệ thành công đạt 95%. Phương pháp này hiệu quả vì nó có thể khôi phục hệ vi sinh đường ruột của bệnh nhân với sự đa dạng được cải thiện và một lượng lớn vi khuẩn probiotic hơn.

Quan tâm đến việc nghiên cứu các hiệu ứng điều trị bổ sung của FMT đang ngày càng lớn. Phương pháp đã cho thấy tiềm năng trong việc điều trị các tình trạng bệnh lý khác, chẳng hạn như tự kỷ, béo phì, bệnh Crohn, xơ cứng rải rác (multiple sclerosis) và nhiều hơn nữa.

Cấy ghép vi sinh phân (FMT) có an toàn không?

Cấy ghép vi sinh phân an toàn vì một số lý do, lý do đầu tiên là người hiến phân được sàng lọc kỹ càng. Họ được trải quan một đánh giá nền tảng y học chuyên sâu, kiểm tra sức khỏe tổng quát, xét nghiệm máu và kiểm tra phân trước khi được quyết định là phù hợp làm người hiến phân.

Trên hết, phân được xử lý với độ an toàn và cẩn trọng tuyệt đối từ đầu đến cuối, từ lưu trữ đến xử lý đến cấy ghép.

Trong bệnh viện của chúng tôi, phương pháp được ưu tiên hơn để thực hiện FMT là thông qua nội soi đại tràng. Phương pháp này cho phép vị trí cấy ghép hệ vi sinh của người hiến được tối ưu ở nơi tiếp nhận mong muốn. Đây cũng là một phương pháp cấy ghép an toàn vì nội soi đại tràng chỉ có rủi ro tối thiểu.

Trao đổi với bác sĩ chuyên khoa

Nếu bạn đang gặp phải các vấn đề về đường tiêu hóa hoặc muốn thảo luận về việc cấy ghép hệ vi sinh phân có thể hỗ trợ tình trạng bệnh lý của bạn như thế nào, hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa hôm nay.