Ung Thư Tuyến Tiền Liệt: Nguyên Nhân, Rủi Ro & Điều Trị

Tuyến Tiền Liệt Là Gì?

Tuyến tiền liệt là một tuyến có kích thước bằng quả óc chó và là một phần quan trọng trong hệ thống sinh sản của nam giới. Nó nằm ngay bên dưới bàng quang và một trong những chức năng của nó là sản xuất tinh dịch.

Khi nam giới lớn tuổi, tuyến tiền liệt trải qua những thay đổi như tăng kích thước, một tình trạng phổ biến được gọi là tăng sản tuyến tiền liệt lành tính (BPH), hoặc tăng trưởng tế bào không kiểm soát, có thể trở nên ác tính và dẫn đến ung thư tuyến tiền liệt.

Ung Thư Tuyến Tiền Liệt Là Gì?

Ung thư tuyến tiền liệt là một loại ung thư bắt đầu từ các tế bào tuyến của tuyến tiền liệt.

Theo số liệu thống kê của Hiệp hội Ung thư Singapore, ung thư tuyến tiền liệt là loại ung thư phổ biến thứ hai ở nam giới Singapore, đặc biệt là những người trên 50 tuổi.

Nguyên Nhân Gây Ung Thư Tuyến Tiền Liệt

Mặc dù không rõ lý do tại sao điều này xảy ra, các bác sĩ biết rằng căn bệnh này bắt đầu khi các tế bào tuyến tiền liệt trải qua những thay đổi di truyền. Điều này dẫn đến sự phát triển và phân chia nhanh chóng bất thường của các tế bào, hình thành nên một khối u ác tính. Các tế bào ung thư này sau đó xâm lấn các mô xung quanh như túi tinh và cổ bàng quang.

Các Dấu Hiệu và Triệu Chứng Của Ung Thư Tuyến Tiền Liệt

Trong hầu hết các trường hợp, ung thư tuyến tiền liệt phát triển mà không có bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào. Điều này khiến việc phát hiện bệnh trở nên khó khăn và ung thư có thể di căn qua hệ bạch huyết của cơ thể và vào các bộ phận khác như phổi hay xương.

Một số triệu chứng của ung thư tuyến tiền liệt bao gồm:

• Liên tục cảm thấy muốn đi tiểu
• Buồn tiểu nhiều nhưng dòng nước tiểu rất yếu
• Đi tiểu đêm thường xuyên
• Nước tiểu màu sẫm, đỏ
• Khó tiểu
• Yếu hoặc sưng các chi dưới
• Đau lưng, đặc biệt là khi nghỉ ngơi/vào ban đêm

Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số này, bạn nên tìm lời khuyên từ bác sĩ.

Các Yếu Tố Nguy Cơ Mắc Ung Thư Tuyến Tiền Liệt

Có một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt, bao gồm:

• Tuổi tác: Ung thư tuyến tiền liệt phổ biến hơn ở nam giới trên 50 tuổi.
• Nguồn gốc sắc tộc: Bệnh phổ biến hơn đáng kể ở nam giới người Hoa tại Singapore so với các nhóm sắc tộc khác.
• Tiền sử gia đình: Tiền sử gia đình mắc ung thư tuyến tiền liệt hoặc ung thư vú cũng là một yếu tố rủi ro
• Béo phì: Một số nghiên cứu cho thấy ung thư ở người béo phì có nhiều khả năng chuyển biến nặng và tái phát sau điều trị hơn.

Xét Nghiệm Ung Thư Tuyến Tiền Liệt

Vì hầu hết các bệnh ung thư tuyến tiền liệt không gây ra triệu chứng ở giai đoạn đầu, những người đàn ông lo lắng về căn bệnh này có thể trao đổi với bác sĩ về việc xét nghiệm phát hiện ung thư tuyến tiền liệt sớm. Điều này có thể được xem xét khi nam giới bước sang tuổi 50, hoặc sớm hơn nếu họ có người thân trong gia đình mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt.

Có một số xét nghiệm mà bác sĩ có thể đề nghị để phát hiện ung thư tuyến tiền liệt:

Các Kiểu Xét Nghiệm Ung Thư Tuyến Tiền Liệt

Thăm Khám Trực Tràng Kỹ Thuật Số (DRE)

Trong khám trực tràng bằng tay, bác sĩ sẽ đưa một ngón tay có đeo găng và bôi trơn vào trực tràng để tìm các bất thường như các vùng phình to hoặc cứng của tuyến tiền liệt.

Xét Nghiệm Kháng Nguyên Đặc Hiệu Tuyến Tiền Liệt (PSA)

Tuyến tiền liệt sản xuất một loại kháng nguyên đặc hiệu thường có mặt với số lượng nhỏ. Những thay đổi ở tuyến tiền liệt, chẳng hạn như phì đại, nhiễm trùng hoặc ung thư, có thể gây ra mức độ cao hơn của các kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt được đo trong xét nghiệm máu.

Xét nghiệm PSA thường được khuyến nghị như một xét nghiệm sàng lọc cho những người có thể không biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào. Mặc dù không có mức độ cụ thể xác định liệu bệnh nhân có bị ung thư tuyến tiền liệt hay không, nhưng những người có mức PSA trong khoảng từ 4 - 10ng/mL máu được ước tính có khả năng mắc ung thư tuyến tiền liệt từ 1/4. Đối với những người có mức độ PSA trong khoảng từ 10-20ng/ml, khả năng mắc ung thư tuyến tiền liệt là 30-50%. Nguy cơ phát hiện ung thư tuyến tiền liệt càng cao với mức PSA càng cao.

Đối với những người đàn ông đã được chẩn đoán mắc ung thư tuyến tiền liệt, xét nghiệm PSA có thể được thực hiện để giúp bác sĩ xác định giai đoạn và mức độ của ung thư, để có thể đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Chỉ số Sức khỏe Tuyến Tiền liệt (PHI)

Xét nghiệm PSA có độ đặc hiệu hạn chế trong việc phát hiện ung thư tuyến tiền liệt, đặc biệt là trong vùng xám của PSA 4-10ng/ml. Điều này có thể dẫn đến tình trạng nam giới phải trải qua các xét nghiệm sâu hơn không cần thiết.

Chỉ số Sức khỏe Tuyến tiền liệt (PHI) là một xét nghiệm máu cụ thể hơn so với PSA, và giúp phân tầng nguy cơ thêm cho những người đàn ông có nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. Xét nghiệm này có thể làm giảm nguy cơ phải sinh thiết tuyến tiền liệt không cần thiết.

MRI Tuyến Tiền Liệt

Nếu nghi ngờ ung thư tuyến tiền liệt, chụp MRI tuyến tiền liệt có thể phát hiện các vùng nghi ngờ, sau đó có thể được target (nhắm tới) trong quá trình sinh thiết tuyến tiền liệt. Mặt khác, nếu MRI không cho thấy bất kỳ vùng nào đáng nghi ngờ, bác sĩ có thể đề nghị theo dõi thêm thay vì can thiệp.

Sinh Thiết Tuyến Tiền Liệt

Nếu xét nghiệm DRE và/hoặc PSA phát hiện các bất thường, có thể đề nghị sinh thiết để lấy mẫu mô từ tuyến tiền liệt, để kiểm tra xem có tế bào ung thư hay không.

Trong quy trình này, một cây kim sẽ được đưa vào tuyến tiền liệt qua trực tràng trong sinh thiết xuyên trực tràng, hoặc qua da giữa hậu môn và bìu trong sinh thiết xuyên tầng sinh môn. Thao tác này có thể được lặp lại nhiều lần để bác sĩ có thể lấy mẫu một cách có hệ thống từ các phần khác nhau của tuyến tiền liệt. Sinh thiết xuyên tầng sinh môn có ưu điểm là nguy cơ nhiễm trùng sau sinh thiết thấp hơn và nguy cơ chảy máu từ trực tràng thấp hơn so với sinh thiết xuyên trực tràng.

Sinh thiết tuyến tiền liệt mang tính hệ thống là một thủ thuật mù, bác sĩ không thể nhìn thấy các vùng nghi ngờ trong tuyến tiền liệt trong khi lấy mẫu. Do đó, sẽ cần phải lấy nhiều mẫu để cải thiện cơ hội phát hiện ung thư nếu nó thực sự tồn tại. Các mẫu sẽ được kiểm tra trong phòng thí nghiệm.

Sinh thiết có hệ thống có tỷ lệ dương tính giả là 25-30%, nghĩa là kết quả sinh thiết âm tính vẫn không loại trừ ung thư và cần theo dõi thêm.

Trường hợp trước đó đã được thực hiện MRI tuyến tiền liệt, thông tin từ MRI có thể được sử dụng để hỗ trợ nhắm mục tiêu các vùng đáng ngờ. Theo cách này, sinh thiết có mục tiêu chính xác hơn sinh thiết có hệ thống, dẫn đến độ chắc chắn cao hơn sau khi sinh thiết.

Do đó, sinh thiết tuyến tiền liệt nhắm mục tiêu xuyên tầng sinh môn có hướng dẫn MRI là công nghệ tiên tiến nhất hiện nay cho sinh thiết tuyến tiền liệt.

Sàng lọc sớm ung thư tuyến tiền liệt có thể làm giảm nguy cơ tử vong. Và việc điều trị bắt đầu càng sớm thì cơ hội có kết quả tích cực và hồi phục càng cao.

Đọc thêm về lý do tại sao bạn nên xét nghiệm sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt sớm tại đây.

Hiểu Kết Quả Sinh Thiết Tuyến Tiền Liệt Của Bạn

Sinh thiết tuyến tiền liệt sẽ cho ra 1 trong 3 kết quả sau:

• Âm tính với ung thư: Có nghĩa là không tìm thấy tế bào ung thư trong các mẫu. Vì có khả năng kết quả âm tính giả, bác sĩ có thể khuyên bạn nên sinh thiết lại hoặc làm các xét nghiệm khác nếu nghi ngờ ung thư tuyến tiền liệt dựa trên các yếu tố nguy cơ và/hoặc triệu chứng của bạn.
• Dương tính với ung thư: Có nghĩa là các tế bào ung thư đã được tìm thấy trong các mẫu. Căn bệnh sẽ được đánh giá về độ nguy hiểm, với mức độ cao hơn của ung thư cho thấy rằng ung thư có nhiều khả năng phát triển và lây lan nhanh hơn.
• Đáng ngờ: Điều này có nghĩa là một điều bất thường đã được tìm thấy và không rõ liệu đó có phải là ung thư hay không. Bác sĩ sẽ tư vấn nếu cần xét nghiệm thêm để loại trừ ung thư hoặc các bệnh lý khác.

Các Loại Điều Trị Ung Thư Tuyến Tiền Liệt

Bác sĩ sẽ đề nghị phương pháp điều trị phù hợp cho bạn, có thể bao gồm 1 hoặc nhiều phương pháp sau:

Phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt triệt để

Phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt triệt để là phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt. Tại Singapore, phẫu thuật này thường được thực hiện với sự hỗ trợ của hệ thống phẫu thuật robot. Hệ thống robot này mang lại cho bác sĩ phẫu thuật tầm nhìn được phóng đại, với các dụng cụ được thiết kế nhỏ có khả năng phỏng theo sự khéo léo của bàn tay bác sĩ phẫu thuật, cho phép bác sĩ phẫu thuật cắt bỏ chính xác tuyến tiền liệt thông qua các vết rạch nhỏ 1cm hoặc nhỏ hơn. So với phẫu thuật mở, bệnh nhân thường trải nghiệm ít đau hơn do vết mổ nhỏ hơn, ít mất máu hơn và thời gian nằm viện ngắn hơn (thường là 2 đêm) khi được thực hiện phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt triệt để có hỗ trợ của robot.

Xạ Trị

Xạ trị bao gồm việc sử dụng các chùm tia X năng lượng cao nhắm vào tuyến tiền liệt từ bên ngoài cơ thể. Những tia X này làm hỏng các tế bào ung thư và ngăn chúng phát triển, lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể.

Các Lựa Chọn Điều Trị Khác

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể khuyên bạn nên chờ đợi, vì không phải tất cả các bệnh ung thư tuyến tiền liệt đều cần được điều trị ngay lập tức. Một số bệnh ung thư tiến triển rất chậm và do đó có khả năng gây tử vong rất thấp. Trong những tình huống như vậy, tình trạng của bạn có thể được theo dõi thông qua xét nghiệm PSA thường xuyên, quét MRI và sinh thiết. Đây được gọi là theo dõi chủ động, để ngăn ngừa việc phải chịu chi phí hoặc rủi ro điều trị không cần thiết cho những người đàn ông mắc bệnh ung thư không có khả năng gây hại cho họ.

Đọc thêm về các phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt khác nhau tại đây.

Phát Hiện Sớm và Tỷ Lệ Sống Sót Cho Bệnh Nhân Ung Thư Tuyến Tiền Liệt

Tỷ lệ sống sót cho bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt phụ thuộc vào một số yếu tố, chẳng hạn như tuổi tác và sức khỏe tổng thể của bệnh nhân, giai đoạn hay mức độ nghiêm trọng của bệnh. Như với nhiều loại ung thư, phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể cải thiện cơ hội điều trị thành công và nâng cao tỷ lệ sống sót.

Hiệp hội Ung thư Singapore báo cáo rằng, ở những người có bệnh cục bộ chưa di căn sang các cơ quan khác và có mức độ ung thư thấp cho thấy tỷ lệ sống sót sau 5 năm cho hơn 95% trường hợp.

Ở những bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt tiến triển hoặc di căn, có nghĩa là ung thư đã lan sang các cơ quan khác, tỷ lệ sống sót sau 5 năm giảm xuống còn 30%. Tuy nhiên, tiên lượng cho nam giới bị ung thư tiến triển đã được cải thiện ổn định với những tiến bộ trong liệu pháp thuốc.

Để nâng cao cơ hội phát hiện và điều trị bệnh sớm, các chuyên gia khuyến cáo sàng lọc thường xuyên để giúp phát hiện các dấu hiệu của ung thư tuyến tiền liệt, đặc biệt là ở những người có các yếu tố nguy cơ.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc thắc mắc nào về ung thư tuyến tiền liệt, hãy nói chuyện với bác sĩ chuyên khoa tiết niệu.