Sinh thiết vú

Sinh thiết vú là gì?

Sinh thiết vú là thủ thuật trong đó một mẫu tế bào hoặc mô được lấy ra từ một vùng trên vú để phân tích chi tiết các tế bào và cấu trúc xung quanh. Kỹ thuật này thường được đề xuất thực hiện để xác nhận xem một bất thường có phải là ung thư hay không.

Phương pháp này có thể được sử dụng để:

• Đánh giá cục u hoặc mảng dày ở vú được phát hiện khi khám vú hoặc bất kỳ triệu chứng nghi ngờ nào khác của ung thư vú, chẳng hạn như tiết dịch ở núm vú có máu
• Xem xét bất thường nhìn thấy trên chụp nhũ ảnh, siêu âm hoặc các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh vú khác, ngay cả khi không có triệu chứng

Tìm hiểu thêm về cục u vú và thời điểm cần sinh thiết vú.

Các phương pháp sinh thiết vú

Sinh thiết vú có thể được thực hiện theo nhiều cách. Các phương pháp sinh thiết vú bao gồm:

Sinh thiết chọc hút bằng kim nhỏ

Một cây kim rất mảnh gắn với ống tiêm được đưa vào chỗ bất thường để lấy mẫu mô hoặc dịch để phân tích.

Sinh thiết lõi kim

Tương tự như sinh thiết chọc hút bằng kim nhỏ, thủ thuật này sử dụng cây kim rỗng lớn hơn để lấy nhiều mẫu cùng lúc. Đây là loại sinh thiết phổ biến nhất được sử dụng để chẩn đoán ung thư vú.

Sinh thiết có hỗ trợ hút chân không (VAB)

Giống như sinh thiết lõi kim, VAB sử dụng kim rỗng nhưng có thêm lực hút chân không để lấy nhiều mẫu. Thủ thuật này có hiệu suất cao hơn. Đối với những cục u nhỏ, thủ thuật này thậm chí có thể loại bỏ hoàn toàn.

Sinh thiết qua mổ hở

Sinh thiết qua mổ hở sẽ loại bỏ toàn bộ cục u hoặc một phần của u để xét nghiệm thông qua vết mổ hoặc vết cắt phẫu thuật. Một số mô vú bình thường xung quanh đó cũng có thể được loại bỏ.

Một số loại sinh thiết vú đòi hỏi sử dụng hướng dẫn chuyên môn bằng các xét nghiệm như chụp nhũ ảnh, siêu âm, chụp CT hoặc cộng hưởng từ (MRI) để tiếp cận khu vực bất thường chính xác hơn. Những phương pháp này rất cần thiết trong trường hợp không thể sờ thấy hoặc không thể cảm nhận được chỗ bất thường:

• Sinh thiết định vị có định hướng bằng chụp nhũ ảnh, là cách sử dụng hình ảnh chụp nhũ ảnh 3 chiều nhằm xác định vị trí bất thường trong vú để hướng dẫn đưa kim vào

• Sinh thiết định hướng bằng siêu âm, là cách sử dụng hình ảnh siêu âm nhằm xác định vị trí bất thường để hướng dẫn đưa kim vào

• Sinh thiết định hướng bằng MRI, là cách sử dụng hình ảnh 3D chi tiết được tạo ra bằng chụp cộng hưởng từ nhằm xác định vị trí bất thường để hướng dẫn đưa kim vào

• Sinh thiết định hướng bằng CT, là cách sử dụng máy chụp cắt lớp vi tính (CT) nhằm xác định vị trí bất thường để hướng dẫn đưa kim vào

Tại sao bạn cần sinh thiết vú?

Bác sĩ có thể khuyến cáo sinh thiết vú để xem xét xem có bất kỳ bất thường nào được phát hiện trong quá trình khám vú thường quy. Sinh thiết vú có thể giúp xác định xem có tế bào ung thư hay không, và nếu có thì nguồn gốc và loại ung thư.

Các nguy cơ và biến chứng của sinh thiết vú là gì?

Sinh thiết vú là một thủ thuật tương đối đơn giản với nguy cơ không đáng kể. Các nguy cơ này bao gồm:

• Đau nhẹ và chảy máu
• Bầm tím và sưng
• Hình dáng bên ngoài của vú có thể thay đổi, tùy thuộc vào lượng mô bị loại bỏ và cách vết thương lành lại.

Hầu hết các tác dụng phụ này là tạm thời và giảm dần theo thời gian.

Bạn chuẩn bị cho sinh thiết vú như thế nào?

Trước khi lên lịch làm sinh thiết vú, hãy cho bác sĩ biết nếu bạn đang dùng bất kỳ thuốc làm loãng máu nào (chẳng hạn như aspirin), hoặc nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú, để bác sĩ có thể đánh giá xem việc thực hiện thủ thuật có an toàn hay không.

Vào ngày làm sinh thiết vú:

• Không thoa kem, sữa dưỡng, phấn, chất khử mùi hoặc nước hoa dưới cánh tay hoặc quanh ngực.
• Mặc áo rộng rãi có thể dễ dàng cởi ra.
• Bạn có thể phải nhịn ăn trong vài giờ trước khi làm thủ thuật, tùy thuộc vào thủ thuật được thực hiện khi gây mê toàn thân hay gây tê tại chỗ.

Điều gì sẽ xảy ra trong sinh thiết vú?

Sinh thiết vú có thể thực hiện ngoại trú tại phòng khám của bác sĩ khi gây tê tại chỗ, hoặc thủ thuật phẫu thuật trong ngày khi gây mê toàn thân.

Thời gian ước tính

Thông thường thủ thuật mất ít hơn một giờ. Thời gian phụ thuộc vào số lượng vị trí bất thường được sinh thiết và mức độ phức tạp của từng thủ thuật. Ví dụ, chọc hút bằng kim nhỏ và sinh thiết lõi kim thường mất ít hơn 15 phút trong khi sinh thiết qua mổ hở có thể mất đến một giờ.

Trong khi thực hiện thủ thuật

Thủ thuật được thực hiện như thế nào phụ thuộc vào loại sinh thiết sẽ làm.

Thông thường, bác sĩ chẩn đoán hình ảnh hoặc bác sĩ phẫu thuật sẽ khử trùng vú và tiêm thuốc gây tê cục bộ để làm tê vùng đó.

Cục u trong vú của bạn sẽ được định vị chính xác với sự hỗ trợ của thiết bị chẩn đoán hình ảnh, chẳng hạn như máy chụp nhũ ảnh hoặc đầu dò siêu âm. Sau đó, bác sĩ sẽ đưa kim sinh thiết xuyên qua da vào cục u vú để lấy mẫu mô.

Sau khi thủ thuật hoàn tất, vết mổ sẽ được khép lại bằng băng ép.

Sau thủ thuật

Thông thường bạn có thể trở lại hoạt động hằng ngày bình thường sau khi sinh thiết. Nếu làm sinh thiết phẫu thuật, bạn có thể cần được theo dõi một thời gian trước khi có thể an toàn xuất viện.

Kết quả sinh thiết vú sẽ có sau 3 – 5 ngày.

Chăm sóc và phục hồi sau sinh thiết vú

Đau nhẹ và bầm tím thường xảy ra sau khi sinh thiết vú. Để bớt khó chịu, bạn nên:

• Chườm túi lạnh lên vị trí sinh thiết 1 – 2 giờ một lần, việc này có thể giúp giảm sưng tấy.
• Uống thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ.
• Hạn chế hoạt động gắng sức.

Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn thấy bất kỳ vết sưng, bầm tím, mẩn đỏ hoặc tiết dịch bất thường, đáng kể hoặc dai dẳng tại vị trí sinh thiết. Đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng, cần điều trị khẩn cấp.