Khó Thở – Khi Nào Tôi Cần Đi Khám?

Khó thở là gì?

Khó thở (dyspnea) là thuật ngữ y khoa để chỉ tình trạng thiếu hơi, thở không ra hơi. Hiện tượng này có thể xảy ra khi bản thân không tham gia vào bất kỳ loại hoạt động nào tốn sức. Bạn có thể bị khó thở nếu thấy khó khăn trong việc hít thở, kể cả khi nghỉ ngơi. Các triệu chứng bao gồm tức ngực, cảm thấy lo âu thái quá, và khó thở ở mức độ như muốn ngộp thở.

Nguyên nhân gây ra khó thở là gì?

Do khó thở là một triệu chứng, không phải là một bệnh lý, nó là dấu hiệu cho thấy một vấn đề sức khỏe khác đang hiện diện. Nếu nguyên nhân gây ra tình trạng này không phải là hậu quả ngắn hạn do môi trường xung quanh hoặc hoạt động trực tiếp của bạn, thì điều quan trọng là cần đi đến gốc rễ của vấn đề. Cường độ của triệu chứng sẽ thay đổi tùy thuộc vào các bệnh lý khác nhau và các quan ngại về sức khỏe khác nhau.

Khó thở ngắn hạn

Tình trạng này thường được gây ra bởi tập luyện, thời tiết quá nóng bức, béo phì, hoặc ở trên độ cao lớn và không thể hấp thu đủ oxy. Những triệu chứng ngắn hạn này sẽ biến mất khi bất kỳ nguyên nhân nào kể trên biến mất.

Các bệnh lý ẩn sâu gây ra khó thở

Một vài vấn đề liên quan đến sức khỏe có thể gây ra khó thở, và các bệnh lý này cần sự hỗ trợ y tế. Nếu việc khó thở của bạn không phải do môi trường xung quanh gây ra, bạn nên đi tìm sự giúp đỡ y tế ngay lập tức, đặc biệt là khi bạn bất chợt gặp tình trạng khó thở. Những bệnh lý như thế được phân loại là các cấp cứu y khoa, và bao gồm:

• Hen suyễn
• Viêm phổi
• Ngộ độc khí carbon monoxide
• Lo âu
• Căng thẳng
• Huyết áp thấp
• Suy tim
• Tắc mạch phổi (tình trạng động mạch trong phổi bị nghẽn)

Khó thở mãn tính

Nếu tình trạng khó thở bạn trải qua không được xếp hạng là cấp cứu, nhưng lại kéo dài hơn một tháng, thì đây được cho là khó thở mãn tính. Những bệnh lý sau đây thường là nguyên nhân gây ra các chứng khó thở mãn tính:

• Bệnh phổi kẽ
• Béo phì
• Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)
• Các bệnh tim

Chứng khó thở và chứng khó thở khi nằm có gì khác nhau?

Việc khó thở khi nằm xuống, hay chứng khó thở khi nằm, có thể trông cũng giống khó thở, nhưng chúng khác nhau hoàn toàn. Đứng dậy hoặc ngồi xuống có thể tạm thời giải quyết được vấn đề này, nhưng chỉ là tạm thời. Trong hầu hết các trường hợp, chứng khó thở khi nằm cho thấy dấu hiệu của bệnh suy tim.

Khó thở thường xảy ra khi nào?

Khó thở có thể xảy ra bất cứ lúc nào, kể cả khi ngủ, và hiện tượng này được biết đến với cái tên Khó thở về đêm từng cơn (PND). Khó khăn trong việc thở khi ngủ có thể khiến bạn đột ngột tỉnh giấc và há hốc mồm để thở. Tình trạng này có thể rất đáng sợ. Nếu hơi thở không trở lại bình thường sau khi ngồi hoặc đứng dậy, hãy tìm sự chăm sóc y tế khẩn cấp ngay lập tức.

Khó thở được điều trị như thế nào?

Cách điều trị chứng khó thở phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này.

Các bệnh lý về phổi

Những vấn đề về phổi gây ra khó thở cần được điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa phổi. Một vài bệnh nhân thậm chí còn yêu cầu sử dụng oxy để hỗ trợ việc hít thở. Các chương trình phục hồi chức năng phổi bao gồm các bài tập được cấu trúc xoay quanh các kỹ thuật thở và hoạt động thể chất có thể giúp đỡ rất đáng kể cho các trường hợp này.

Các bệnh lý về tim

Các bệnh tim đòi hỏi sự chăm sóc và giám sát của bác sĩ chuyên khoa tim mạch. Ví dụ như, trong các bệnh lý như suy tim, khó thở có thể là dấu hiệu cho thấy tim đã không còn khả năng bơm đủ lượng máu đã được cung cấp oxy. Nếu tình trạng này ngày càng tệ hơn, việc sử dụng máy tạo nhịp tim có thể được khuyến nghị để quản lý vấn đề này.

Béo phì

Tình trạng khó thở do sức khỏe thể chất yếu kém tương đối dễ điều trị. Tập thể dục thường xuyên và một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, dẫn đến giảm cân, có thể dần dần giảm sự xuất hiện của các đợt khó thở.

Khi nào tôi nên đi gặp bác sĩ?

Trong khi một vài trường hợp khó thở, chẳng hạn như sau khi tập luyện quá sức, không phải là lý do để lo lắng, việc tìm kiếm các sự chăm sóc y tế kịp thời là vô cùng quan trọng nếu bạn rơi vào một trong các trường hợp sau:

• Gặp phải các cơn ho và khó thở cùng một lúc
• Gặp khó khăn trong việc hít thở sau khi thực hiện các hoạt động vốn dĩ chưa bao giờ gây ra vấn đề này
• Khó thở với tần suất cao hơn, và với mức độ mạnh hơn thường lệ
• Bị hen suyễn và triệu chứng không thuyên giảm dù đã sử dụng ống hít.
• Bị sưng ở bàn chân và mắt cá chân
• Gặp khó khăn trong việc hô hấp khi nằm xuống.
• Bị sốt cao, phát lạnh, và ho.
• Có tiếng rít (wheezing) bất thường khi hô hấp.
• Phải há hốc mồm để cố hớp không khí.

Khi nào tôi cần đi đến phòng cấp cứu UCC?

Đi đến phòng cấp cứu UCC nếu bạn, hoặc một ai đó ở cạnh bạn:

• Bỗng dưng bị khó thở
• Khó thở đi kèm với một trong các triệu chứng đau ngực, buồn nôn, hoặc ngất xỉu
• Đôi môi hoặc các đầu ngón tay chuyển sang màu xanh.

Kết luận

Tình trạng khó thở không phải là một hiện tượng nên bị bỏ qua. Cho dù là đang trải nghiệm tình trạng khó thở cấp tính hay tạm thời, hãy tới ngay phòng cấp cứu UCC gần nhất để loại trừ khả năng của bất kỳ nguyên nhân gây bệnh nghiêm trọng tiềm ẩn nào.