Dr Kannan Kaliyaperumal
Bác sĩ phẫu thuật chấn thương chỉnh hình
Nguồn: Shutterstock
Bác sĩ phẫu thuật chấn thương chỉnh hình
Bác sĩ Kannan Kaliyaperumal sẽ chia sẻ với chúng ta 3 chấn thương thường gặp đối với người chạy bộ và cách tránh phải trải qua chúng.
Tình huống 1: Tôi là một chiến binh cuối tuần - tôi chạy vài tiếng mỗi cuối tuần để đốt cháy calories. Gần đây trong lúc chạy, tôi bắt đầu cảm thấy đau nhức ở phần trước đầu gối. Cơn đau rất sắc nhọn và dữ dội.
Có thể bạn đang mắc phải tình trạng được gọi là 'chứng đau đầu gối người chạy bộ', hoặc nhắc đến với cái tên khác là đau đầu gối trước. Đây là một triệu chứng rất thường gặp ở các vận động viên và người chạy bộ. Đối với vị trí chiến binh cuối tuần, việc chú ý về triệu chứng này càng trở nên quan trọng bởi vì cơ thể bạn có thể không được điều chỉnh sẵn như cơ thể của một vận động viên chuyên nghiệp.
Phần nhô ra dễ nhận biết nhất của đầu gối là xương bánh chè, thường được biết đến với tên gọi là đầu gối. Khi chạy, cơ bắp của chúng ta co lại và xương bánh chè trượt trên xương đùi. Nếu cơ đùi yếu, thì xương bánh chè sẽ không thể trượt một cách mượt mà. Sự trượt không bình thường này sẽ gây ra đau đầu gối khi xương bánh chè gõ vào xương đùi một cách bất thường.
Thêm vào đó, gân trên và dưới xương bánh chè có thể bị viêm do sử dụng quá nhiều, do đó cũng gây ra đau đầu gối.
Một lý do khác khiến bạn cảm thấy đau ở đầu gối có thể xuất phát từ tình trạng bị chấn thương ở một cấu trúc bên trong đầu gối hoặc một dây chằng.
Cấu trúc bên trong đầu gối thường rất dễ bị chấn thương là sụn chêm. Sụn chêm là một dạng đệm bảo vệ lớp sụn bên trong đầu gối trong quá trình chịu tác động. Khi chúng ta vô tình vặn đầu gối hoặc tiếp đất sai tư thế khi chạy, sẽ có khả năng gây chấn thương cho sụn chêm.
Nếu cơn đau cứ tiếp diễn, tốt nhất là nên tìm kiếm ý kiến của bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình. Một khi chấn thương dây chằng hoặc sụn chêm đầu gối đã được chẩn đoán loại trừ, bạn có thể bắt đầu với vật lý trị liệu để tăng cường sức mạnh cơ bắp.
Thỉnh thoảng, trong trường hợp có tổn thương cấu trúc trong đầu gối và khi vật lý trị liệu không đem lại hiệu quả, có thể cần đến phẫu thuật. Phẫu thuật đầu gối thường là hình thức xâm lấn tối thiểu và cần thời gian hồi phục ngắn hơn.
Tình huống 2: Tôi chạy khoảng 3 - 5km cách ngày. Khi dùng đầu ngón tay nhấn dọc theo phần ống chân, tôi cảm thấy một cơn đau nhói. Cơn đau tệ hơn vào buổi sáng, đặc biệt khi cố nâng bàn chân lên để gập bàn chân.
Có khả năng bạn bị đau ống chân. Tình trạng đau ống chân xuất phát từ tình trạng viêm ở cơ bắp, gân, và mô xương xung quanh cạnh trong của xương ống chân (xương chày). Tình trạng này thường liên quan đến việc chạy bộ hoặc đi bộ trong thời gian kéo dài. Nhìn chung, chứng đau ống chân phát triển khi cơ bắp và mô xương ở chân bị vận hành quá tải.
Cách điều trị tiêu chuẩn bao gồm việc nghỉ ngơi nhiều tuần đối với hoạt động gây ra cơn đau. Nên chuyển sang các hoạt động có tác động nhẹ hơn như bơi lội hoặc tập xe đạp tại nhà.
Trước khi quay lại tập thể dục, bạn cần phải hoàn toàn không còn cảm thấy đau nhức ít nhất 2 tuần.
Trong trường hợp cơn đau ở ống chân cứ tiếp diễn, tốt nhất là nên tìm kiếm ý kiến y khoa.
Thỉnh thoảng sẽ xảy ra tình trạng gãy xương do lặp lại ở xương chày. Gãy xương do lặp lại là một vết nứt nhỏ trên xương chày gây ra bởi việc lạm dụng quá mức. Chuyên gia đôi khi sẽ yêu cầu thực hiện chụp xương hoặc phương pháp chụp cộng hưởng từ (MRI) để xác định tình trạng gãy xương do lặp lại ở xương chày.
Tốt nhất là ngăn chặn tình trạng đau ống chân xảy ra. Hãy chú ý các điểm sau trong khi tập luyện.
Tình huống 3: Dì tôi 42 tuổi, tập chạy nhiều. Dì ấy cảm thấy đau ở gót chân - cơn đau kéo dài đến gân Achilles nối liền với xương gót, gây trở ngại cho các hoạt động bình thường, đặc biệt là khi tập luyện.
Dì ấy rất có khả năng bị viêm gân Achilles.
Có 2 dạng viêm gân - viêm gân bám tận và viêm gân không bám tận - dựa vào phần nào của gân bị viêm.
Cơn đau xảy ra tại vùng gân Achilles nối liền với xương gót được gọi là viêm gân bám tận Achilles. Tình trạng này thường xảy ra đối với nhóm tuổi từ trung niên trở lên. Một nhóm nhỏ bệnh nhân cũng có thể cảm nhận cơn đau ở phần lòng bàn chân.
Đối với viêm gân không bám tận Achilles, các sợi ở phần giữa của gân đã bắt đầu thoái hóa. Tình trạng này ảnh hưởng đến phần lớn nhóm người trẻ.
Trong hầu hết các trường hợp, các phương pháp điều trị không phẫu thuật sẽ hỗ trợ giảm bớt đau nhức, mặc dù có thể mất vài tháng các triệu chứng mới hoàn toàn lắng xuống. Một chương trình vật lý trị liệu có kế hoạch cũng hỗ trợ việc vận động và làm chắc khỏe gân Achilles.
Phẫu thuật chỉ nên được xem xét nếu cơn đau không hề thuyên giảm và gây trở ngại việc mang giày hoặc thực hiện các hoạt động đơn giản hàng ngày.
Dạng phẫu thuật sẽ phụ thuộc vào vị trí viêm, khối lượng các cựa xương, và mức độ tổn thương ở gân. Cựa xương là phần xương phát triển thêm ra thường là hệ quả của việc lặp đi lặp lại áp lực lên gân. Mục tiêu của ca phẫu thuật này là loại bỏ bất kỳ phần xương phát triển thêm bất thường và sửa chữa phần gân Achilles bị tổn thương.
Tốt nhất là thảo luận các phương án với chuyên gia chỉnh hình.