Phẫu thuật nối tắt dạ dày (Roux-En-Y)

Nối tắt dạ dày (roux-en-y) là gì?

Nối tắt dạ dày còn gọi là Nối tắt dạ dày Roux-en-Y (RYGB) – đọc là "rô-en-oai". Đây là một loại phẫu thuật giảm cân để giảm kích thước dạ dày thành một chiếc túi nhỏ bằng cách kẹp một phần dạ dày.

Túi nhỏ này được nối trực tiếp với ruột non, bỏ qua phần dạ dày còn lại và đầu trên của ruột non. Phương pháp phẫu thuật này không chỉ giúp giảm lượng thức ăn nạp vào mà còn hạn chế khả năng hấp thu calo và chất béo của cơ thể.

Nối tắt dạ dày là một can thiệp ngoại khoa nhằm điều trị chứng béo phì. Thủ thuật được thực hiện khi điều chỉnh chế độ ăn uống và tập thể dục không có hiệu quả hoặc khi cân nặng gây ra các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe. Thủ thuật nối tắt dạ dày có thể được đảo ngược mặc dù khó khăn.

Sự khác biệt giữa Roux-en-y và phẫu thuật cắt dạ dày hình ống theo chiều dọc

Phẫu thuật cắt dạ dày hình ống theo chiều dọc là một loại phẫu thuật chữa trị chứng béo phì khác sẽ làm giảm kích thước dạ dày vĩnh viễn để hạn chế lượng thức ăn tiêu thụ. Bảng dưới đây cho biết những khác biệt chính giữa hai thủ thuật này:

Bác sĩ sẽ tư vấn liệu trình điều trị tốt nhất cho bạn, tùy vào sức khỏe và bệnh trạng hiện tại.

Tại sao cần nối tắt dạ dày?

Nối tắt dạ dày được biết có thể:

• Giảm 60% – 80% số cân thừa trong thời gian ngắn.
• Giảm hơn 50% số cân thừa trong thời gian dài.
• Giảm cân trong thời gian ngắn hơn so với các thủ thuật ngoại khoa khác.
• Là giải pháp rõ ràng cho các vấn đề sức khỏe liên quan đến béo phì.

Nhìn chung, tất cả các loại phẫu thuật chữa trị chứng béo phì bao gồm nối tắt dạ dày có thể kiểm soát cân nặng thành công và cải thiện đáng kể các rối loạn liên quan đến béo phì, như là:

• Đái tháo đường
• Ngưng thở khi ngủ
• Cholesterol cao
• Huyết áp cao
• Bệnh tim và đột quỵ
• Bệnh gan nhiễm mỡ không do bia rượu
• Tăng lipid máu (nồng độ lipid cao trong máu)

Để đủ điều kiện cho nối tắt dạ dày, chỉ số khối cơ thể (BMI) phải là:

• Hơn 32,5 và bạn phải mắc một rối loạn liên quan đến béo phì như là đái tháo đường tuýp 2.
• Hơn 37,5.

Phẫu thuật nối tắt dạ dày có thể giúp bạn tận hưởng chất lượng cuộc sống tốt hơn và có tuổi thọ dài hơn. Phẫu thuật này cũng có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề về sức khỏe trong tương lai. Tuy nhiên, bạn phải sẵn sàng thực hiện các thay đổi thói quen sinh hoạt suốt đời để đạt được lợi ích từ phẫu thuật giảm cân.

Ai không nên thực hiện nối tắt dạ dày?

Nối tắt dạ dày có thể không phù hợp cho tất cả mọi người bị thừa cân nghiêm trọng. Bạn cần đáp ứng một số yêu cầu y khoa nhất định để đủ điều kiện cho phẫu thuật giảm cân. Bác sĩ sẽ quyết định xem:

• Bạn có phải là ứng viên phù hợp không.
• Nối tắt dạ dày có phải là loại phẫu thuật giảm cân tốt nhất cho bạn không.

Khi so sánh với các loại phẫu thuật giảm cân khác, nối tắt dạ dày có những bất lợi sau đây:

• Thời gian phục hồi lâu hơn.
• Nguy cơ biến chứng cao hơn một chút, có thể phòng tránh bằng cách chăm sóc thích hợp.
• Nối tắt ruột dẫn đến hấp thụ chất dinh dưỡng và vitamin ít hơn, có thể dẫn đến thiếu hụt, đặc biệt là, vitamin B12, sắt, canxi và folate. Bạn sẽ cần uống vitamin suốt đời.
• Nguy cơ hội chứng dumping cao hơn, gây tiêu chảy, buồn nôn và nôn.

Các nguy cơ và biến chứng của phẫu thuật nối tắt dạ dày là gì?

Phẫu thuật giảm cân nhìn chung được coi là an toàn. Có một số nguy cơ vốn có như mọi phẫu thuật lớn khác, như là:

• Nhiễm trùng
• Chảy máu quá nhiều
• Phản ứng bất lợi với chất gây mê
• Cục máu đông và huyết khối tĩnh mạch sâu
• Rò ruột ở đường ghim hoặc khớp nối
• Các vấn đề về phổi hoặc hô hấp

Cụ thể là các nguy cơ và biến chứng liên quan đến nối tắt dạ dày bao gồm:

• Nguy cơ thiếu hụt dinh dưỡng cao hơn.
• Tăng nhạy cảm với cồn.
• Loét dạ dày.
• Tắc ruột, là khi ruột non hoặc ruột già bị tắc và ngăn dịch hoặc thức ăn được tiêu hóa không đi qua được. Thức ăn, dịch, axit dạ dày và khí có thể tích tụ sau chỗ tắc nghẽn và có thể gây vỡ ruột.
• Thủng dạ dày, là khi một lỗ thủng hình thành xuyên qua dạ dày, ruột già hoặc ruột non.

Bạn chuẩn bị cho nối tắt dạ dày như thế nào?

Sau khi bác sĩ xác nhận bạn đủ điều kiện cho phẫu thuật nối tắt dạ dày, họ sẽ hướng dẫn cho bạn cách chuẩn bị cho thủ thuật.

Bạn có thể được yêu cầu:

• Thực hiện xét nghiệm máu, X-quang, chụp hình và khám lâm sàng
• Tuân thủ hạn chế về chế độ ăn uống đối với một số loại thức ăn và đồ uống
• Ngừng một số loại thuốc
• Bắt đầu một chế độ tập thể dục
• Bỏ hút thuốc

Bạn cũng có thể phải lên kế hoạch để phục hồi sau phẫu thuật bằng cách sắp xếp người giúp đỡ ở nhà, nếu cần thiết.

Điều gì sẽ xảy ra trong phẫu thuật nối tắt dạ dày?

Phẫu thuật nối tắt dạ dày đòi hỏi cần chuẩn bị thật kỹ để đảm bảo phẫu thuật an toàn và thành công.

Thời gian ước tính

Phẫu thuật nối tắt dạ dày thường kéo dài trong vài giờ.

Trước thủ thuật

Vì phẫu thuật nối tắt dạ dày liên quan đến dạ dày, chế độ ăn uống trong những ngày trước thủ thuật rất quan trọng.

Bắt đầu từ 2 ngày trước khi phẫu thuật, bạn sẽ bắt đầu một chế độ ăn uống bằng chất lỏng trong để chuẩn bị đường tiêu hóa cho phẫu thuật. Điều này để đảm bảo dạ dày và ruột gần như rỗng và bạn vẫn có đủ nước.

Các lựa chọn thức ăn và đồ uống dạng chất lỏng trong bao gồm:

• Nước
• Nước hầm thịt
• Trà đá
• Đồ uống dành cho người tập thể thao
• Đồ uống không đường
• Súp đã rây để lọc bỏ mọi thức ăn cứng
• Đồ uống giàu protein, nhưng hãy hỏi bác sĩ trước

Bạn phải kiêng tất cả thức ăn và đồ uống chứa đường, chất béo và cồn.

Vào khoảng buổi trưa ngày trước phẫu thuật, bạn sẽ dùng thuốc nhuận tràng để làm sạch ruột.

Từ nửa đêm trước ngày phẫu thuật, bạn phải nhịn tất cả đồ ăn và đồ uống. Bạn cũng phải tránh nuốt nước khi đánh răng và súc miệng.

Trong khi thực hiện thủ thuật

Bạn sẽ được gây mê toàn thân trước khi phẫu thuật bắt đầu.

Trong hầu hết các trường hợp, nối tắt dạ dày sẽ được thực hiện bằng ống nội soi ổ bụng. Đây là một dụng cụ hình ống nhỏ có gắn một camera. Bác sĩ phẫu thuật sẽ rạch những đường nhỏ ở bụng và đưa ống nội soi ổ bụng để định hướng và thực hiện thủ thuật ở dạ dày. Nếu không thể thực hiện phẫu thuật nội soi ổ bụng, bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật mở bằng cách rạch những đường lớn hơn trên bụng.

Sau khi rạch để tiếp cận dạ dày, bác sĩ phẫu thuật sẽ cắt phần trên của dạ dày và tách nó khỏi phần còn lại của dạ dày. Điều này tạo ra một chiếc túi có kích cỡ tương đương một quả trứng. Túi này chỉ chứa khoảng 28 gram thức ăn, so với 470 gram trong một dạ dày bình thường.

Tiếp theo, bác sĩ phẫu thuật sẽ chia ruột non ra. Phần cuối sẽ được đưa lên và nối với chiếc túi mới được tạo ra. Thức ăn đi vào túi sẽ di chuyển trực tiếp vào đoạn ruột non được khâu vào túi.

Sau đó phần đầu của ruột non sẽ được nối vào phần cuối để axít dạ dày và các enzyme tiêu hóa từ phần dạ dày bị bỏ qua và phần đầu của ruột non cuối cùng sẽ được trộn với thức ăn.

Sau thủ thuật

Bạn sẽ được chuyển vào phòng hồi sức, để được theo dõi sát. Tùy vào thủ thuật, bạn có thể cần nằm viện vài ngày.

Bạn không được phép ăn trong 1 - 2 ngày để dạ dày và hệ tiêu hóa lành lại. Bạn sẽ dùng chế độ ăn uống chỉ chứa nước.

Bạn sẽ nằm ít nhất 2 ngày trong bệnh viện để hồi phục đủ sức khỏe để về nhà. Nếu bạn bị các biến chứng sau phẫu thuật, bạn có thể cần nằm viện lâu hơn.

Chăm sóc và hồi phục sau phẫu thuật nối tắt dạ dày

Sẽ có nhiều hạn chế về số lượng và các loại thức ăn và đồ uống cho bạn. Trong 3 – 6 tháng đầu sau phẫu thuật, bạn có thể gặp phải các tác dụng phụ sau đây do giảm cân nhanh chóng:

• Da khô
• Đau mình mẩy
• Dễ bị lạnh
• Thay đổi tính khí
• Tóc mỏng đi
• Lờ đờ

Bạn có thể giảm cân nhanh chóng – tới 2/3 trọng lượng cơ thể – trong 1,5 năm đầu tiên.

Thực phẩm và dinh dưỡng

Bạn sẽ dùng chế độ ăn uống gồm chất lỏng và thức ăn mềm trong vài tuần sau phẫu thuật. Trong thời gian này, bạn sẽ cảm thấy no rất nhanh, có thể là sau khi ăn 2 muỗng canh thức ăn. Dần dần, bạn sẽ tiến đến một chế độ ăn uống cân bằng, bình thường mà bạn cần tuân theo lâu dài.

Khi hồi phục, bạn sẽ được tư vấn:

• Ăn chậm và nhai kỹ.
• Chỉ ăn lượng nhỏ trong một lần.
• Tránh các loại thức ăn có thể làm tắc dạ dày, như bánh mì trắng mềm.
• Dùng thực phẩm chức năng chứa vitamin và chất khoáng để tránh thiếu hụt dinh dưỡng.

Tập thể dục

Sau khi bạn đã hồi phục sau phẫu thuật, bạn cần bắt đầu một chương trình tập thể dục và duy trì suốt đời. Mục tiêu là giúp bạn giảm càng nhiều cân càng tốt sau phẫu thuật. Áp dụng các hoạt động thể chất từ trung bình đến mạnh để giữ nhịp tim nhanh và đốt mỡ, như là:

• Đi bộ nhanh
• Làm vườn hoặc việc nhà
• Bơi
• Đạp xe

Tái khám theo dõi thường xuyên

Trong 2 năm đầu, bạn sẽ được hẹn khám theo dõi thường xuyên để theo dõi sức khỏe của bạn. Sau đó, chỉ cần kiểm tra sức khỏe một lần mỗi năm với bác sĩ đa khoa.

Trong các lần khám theo dõi, bác sĩ có thể khuyến cáo:

• Xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ vitamin và chất khoáng
• Thay đổi chế độ ăn uống và tập thể dục
• Kiểm tra sức khỏe thể chất

Mang thai và tránh thai

Nhìn chung, phụ nữ nên tránh mang thai trong 12 đến 18 tháng sau khi phẫu thuật chữa trị chứng béo phì. Phẫu thuật giảm cân có thể ảnh hưởng xấu đến nồng độ vitamin và chất khoáng và gây hại cho em bé.

Bạn nên:

• Dùng biện pháp tránh thai cho đến khi bác sĩ cho biết bạn có thể mang thai an toàn. Hãy hỏi bác sĩ về cách tránh thai tốt nhất, vì không phải tất cả đều phù hợp cho phụ nữ sau khi phẫu thuật chữa trị chứng béo phì.
• Hãy nói với bác sĩ nếu bạn mang thai trong vòng 12-18 tháng sau khi phẫu thuật. Họ có thể giúp kiểm tra nồng độ vitamin và chất khoáng và khuyến cáo các thực phẩm chức năng cần bổ sung.