Phẫu thuật cắt bỏ vú là gì?
Phẫu thuật cắt bỏ vú là thủ thuật phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ vú chủ yếu để điều trị ung thư vú hoặc để giảm nguy cơ mắc ung thư vú.
Các loại phẫu thuật cắt bỏ vú
Có một số loại phẫu thuật cắt bỏ vú khác nhau và mỗi loại được thực hiện dựa trên lượng mô vú cần phẫu thuật:
Phẫu thuật cắt bỏ vú tiêu chuẩn hay phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ vú
Bác sĩ phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ mô vú bao gồm núm vú, quầng vú và hầu hết phần da bên trên.
Phẫu thuật cắt bỏ vú tiết kiệm da
Cắt bỏ toàn bộ vú, bao gồm cả núm vú, nhưng bảo tồn hầu hết phần da trên vú. Phẫu thuật này thường được thực hiện cùng với thủ thuật tái tạo vú ngay lập tức.
Phẫu thuật cắt bỏ vú bảo tồn núm vú
Phẫu thuật cắt bỏ vú tiết kiệm da nhưng chỉ cắt bỏ mô vú và giữ nguyên phần da, núm vú và quầng vú.
Phẫu thuật cắt bỏ vú triệt căn
Đây là thủ thuật mở rộng, trong đó cắt bỏ toàn bộ vú, bao gồm cả phần da bao phủ, hai cơ dưới vú và các hạch bạch huyết ở nách. Phẫu thuật này được thực hiện nếu ung thư đã lan rộng.
Phẫu thuật cắt bỏ vú triệt căn cải biên
Thủ thuật này cắt bỏ toàn bộ vú. Phạm vi cắt bỏ bao gồm núm vú, quầng vú và phần da bên trên trừ các cơ dưới vú.
Tại sao cần phẫu thuật cắt bỏ vú?
Phẫu thuật cắt bỏ vú được thực hiện để giảm nguy cơ mắc ung thư vú (phẫu thuật cắt bỏ vú dự phòng) và để điều trị một số loại ung thư vú như:
- Ung thư biểu mô ống tuyến vú tại chỗ (DCIS). Đây là loại ung thư vú không xâm lấn phát triển trong ống dẫn sữa và chưa lan đến mô vú.
- Ung thư vú giai đoạn 1, 2 (giai đoạn đầu) và giai đoạn 3 (tiến triển tại chỗ). Phẫu thuật cắt bỏ vú được dùng để điều trị ung thư vú chưa lây lan sang các hệ cơ quan khác trong cơ thể như phổi, gan, xương, não (di căn).
- Ung thư vú dạng viêm. Phẫu thuật cắt bỏ vú được khuyến cáo sau khi thực hiện hóa trị vì đây là dạng ung thư vú diễn tiến nhanh.
- Bệnh Paget vú. Một loại ung thư hiếm gặp gây ảnh hưởng đến vùng da núm vú và quầng vú.
- Ung thư vú tái phát tại chỗ. Đây là loại ung thư tái phát tại chính vú ung thư trước đó mặc dù đã phẫu thuật bảo tồn vú và điều trị xạ trị.
Thủ thuật cũng có thể được thực hiện nếu:
- Ung thư đã lan rộng ở vú và không thể điều trị bằng phẫu thuật cắt bỏ u vú (phẫu thuật bảo tồn vú)
- Cá nhân (ví dụ như người mang đột biến gen) có nguy cơ cao mắc ung thư vú trong đời. Trong trường hợp này, phẫu thuật cắt bỏ vú đôi (cắt bỏ cả hai vú) sẽ được khuyến cáo
Ai không nên phẫu thuật cắt bỏ vú?
Nhìn chung, phẫu thuật cắt bỏ vú không được khuyến cáo cho phụ nữ:
Mắc bệnh đã phát hiện di căn (ung thư lây lan từ bộ phận này sang bộ phận khác)
Mắc bệnh tiến triển cần điều trị tân bổ trợ (mọi phương pháp điều trị ung thư được thực hiện trước phương pháp điều trị chính) để thu nhỏ khối u trước khi phẫu thuật cắt bỏ
Các nguy cơ và biến chứng của phẫu thuật cắt bỏ vú là gì?
Mặc dù được xem là thủ thuật tương đối an toàn, phẫu thuật cắt bỏ vú vẫn có một số tác dụng phụ hậu phẫu, phần lớn mang tính chất tạm thời và sẽ biến mất theo thời gian:
- Tích tụ dịch bên dưới vết mổ (tụ dịch). Tình trạng này xảy ra tại các bề mặt phẫu thuật bị rướm máu nhưng số lượng sẽ giảm theo thời gian. Thông thường sẽ cần đặt ống dẫn lưu trong 7 – 14 ngày để hỗ trợ hút dịch, tránh tình trạng tích tụ gây khó chịu.
- Chảy máu
- Nhiễm trùng vết thương
- Đau vai và cứng khớp
- Xơ cứng do mô sẹo tại vị trí phẫu thuật
Chuẩn bị cho phẫu thuật cắt bỏ vú như thế nào?
Trước phẫu thuật, bạn nên thông báo cho bác sĩ về mọi loại thuốc, vitamin hoặc thực phẩm chức năng bạn đang dùng. Ngoài ra, bạn có thể nên:
- Ngừng dùng thuốc làm loãng máu
- Nhịn ăn (không ăn trong 6 giờ và không uống trong 2 giờ) trước phẫu thuật
Điều gì sẽ xảy ra trong phẫu thuật cắt bỏ vú?
Thời gian ước tính
Phẫu thuật cắt bỏ vú thường kéo dài khoảng 2 – 4 tiếng. Phẫu thuật cắt bỏ vú tiết kiệm da và bảo tồn núm vú cần nhiều thời gian hơn vì phức tạp hơn.
Trong khi thực hiện thủ thuật
Phẫu thuật cắt bỏ vú được thực hiện trong trạng thái gây mê toàn thân nên bạn sẽ mất ý thức trong suốt quá trình thực hiện thủ thuật.
- Bác sĩ phẫu thuật sẽ rạch một đường để tiếp cận và cắt bỏ toàn bộ vú. Loại đường rạch sẽ thay đổi tùy vào loại phẫu thuật cắt bỏ vú được thực hiện.
- Sau đó, mô đã cắt bỏ sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để kiểm tra.
- (Các) ống dẫn lưu sẽ được đặt tại vị trí phẫu thuật để hỗ trợ xử lý tình trạng tụ dịch.
Sau thủ thuật
Sau phẫu thuật, bạn sẽ được đưa đến phòng hồi sức trong khu phẫu thuật, tại đó, bạn sẽ được theo dõi để đảm bảo các thông số (nhịp tim, huyết áp và nhịp thở) ổn định. Bạn cũng sẽ được kiểm tra tình trạng đau sau phẫu thuật.
Bạn sẽ được đưa về phòng bệnh trong bệnh viện khi đã an toàn.
Chăm sóc và phục hồi sau phẫu thuật cắt bỏ vú
Tùy vào phẫu thuật đã thực hiện, bạn có thể dự kiến:
- Trở về nhà sau 1 – 2 ngày phẫu thuật
- Trở lại với các hoạt động thường ngày sau 1 – 2 tuần
- Tập các bài tập mức độ nhẹ nhàng đến vừa phải sau 1 tháng